بازتوزیع تخصیص منابع آب در حوضه های آبریز مشترک مرزی با استفاده از رویکرد ورشکستگی

کاهش منابع آب قابل دسترس بر اثر عوامل انسانی و طبیعی و توسعه کشورها و افزایش نیاز به آب، تخصیص عادلانه منابع آب را به مسئله­ای پر اهمیت تبدیل کرده است. این مسئله در حوضه های آبریز مرزی که بین دو یا چند کشور مشترک است، می تواند مناقشات سیاسی نیز به دنبال داشته باشد. حوضه آبریز مرزی رودخانه ارس بین چهار کشور ترکیه، ارمنستان، آذربایجان و ایران مشترک بوده و توسعه و افزایش برداشت از رودخانه در کشورهای بالادست، تامین نیازهای آبی در مناطق پایین دست خصوصا ایران را با مشکل مواجه ساخته است. در تحقیق حاضر، مسئله بازتوزیع بهینه تخصیص منابع آب در حوضه آبریز ارس با استفاده از ترکیب روش های حل اختلاف ورشکستگی و الگوریتم بهینه سازی ازدحام ذرات (Particle Swarm Optimization) بررسی شده است. نتایج به دست آمده برتری روش مقید به ضرر یکسان را نسبت به سایر روش های ورشکستگی نشان می­دهد به طوری که میانگین تامین نیازهای آبی در حوضه در سناریوی ۲۰۲۰ در حدود دو میلیارد مترمکعب و در سناریوی ۲۰۵۰ در حدود ۵/۱ میلیارد مترمکعب نسبت به سایر روش های ورشکستگی افزایش می یابد. در این روش متقاضی با کمترین مقدار تقاضا که کشور ترکیه است در اولویت آخر قرار می­گیرد. با توجه به اینکه این کشور در بالادست حوضه واقع شده است، اعمال نتایج این روش نیازمند در نظرگیری تسهیلات جایگزین و جلب رضایت ذینفعان می­باشد.