قلب و ادراک زیبایی از دیدگاه علامه طباطبائی

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 100

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_PHILO-16-38_012

تاریخ نمایه سازی: 6 خرداد 1402

چکیده مقاله:

در فلسفه اسلامی به ویژه در حکمت صدرایی، برای انسان سه نحوه وجود مطابق عوالم ماده، خیال و عقل در نظر گرفته می شود. انسان در هر یک از این انحاء وجودی، ادراکات و افعال خاص خود را دارد اما برخی ادراکات و افعال نیز به قلب نسبت داده شده است. در بیان عرفا و حکمای اسلامی سه دیدگاه مختلف درباره قلب و نسبت آن با عقل دیده می شود. در بررسی حاضر که بنابر خوانش علامه طباطبائی از حکمت متعالیه صدرایی صورت گرفته است، قلب استعاره ای مجازی از نفس یا همان حقیقت انسان معرفی می شود که بر هر سه ساحت وجود انسان استوار است. از نگاه علامه طباطبائی، ادراک زیبایی نوعی معرفت حضوری است و با قلب ارتباط مستقیم دارد و متعاقبا در آن تاثیر می گذارد. از این رو نقش مهمی برای زیبایی و زینت در زندگی انسان در نظر می گیرند و آن را برای حیات اجتماعی انسان ضروری می دانند. ایشان توجه انسان به زیبایی را مطابق قوا و احتیاجات او و در نتیجه الهام الاهی می دانند به طوری که نگاه زیباشناسانه در استکمال مراتب وجودی انسان تاثیر بسیاری دارد و هنر و ادبیات را از مهم ترین ادراکات اعتباری هر جامعه می شمارند.

نویسندگان

محمد حسین سرانجام

دکتری فلسفه هنر، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

حسین کلباسی اشتری

استاد گروه فلسفه، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آشتیانی، سیدجلال الدین (۱۳۷۰) شرح مقدمه قیصری بر فصوص الحکم، ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله (۱۳۸۳) طبیعیات دانشنامه علائی، همدان: ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله (۱۳۷۹) النجاه من الغرق فی ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله (۱۴۰۴ه ق) الشفاء (طبیعیات)، قم: ...
  • ابن عربی، محی الدین (بی تا ) الفتوحات المکیه، بیروت: ...
  • امامی جمعه، مهدی (۱۳۸۵) فلسفه هنر در عشق شناسی ملاصدرا، ...
  • جوادی آملی، عبدالله (۱۳۹۳) تحریر رساله الولایه، قم: اسراء ...
  • حکمت، نصرالله (۱۳۸۴) حکمت و هنر در عرفان ابن عربی، ...
  • خسروپناه، عبدالسین؛ پناهی آزاد، حسن (۱۳۸۸) نظام معرفت شناسی صدرایی، ...
  • شیرازی، صدرالدین محمد (۱۳۹۰) الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، ...
  • شیرازی، صدرالدین محمد (۱۳۶۰) اسرار الآیات، تصحیح محمد خواجوی، تهران: ...
  • شیرازی، صدرالدین محمد (۱۳۶۳) مفاتیح الغیب، تصحیح محمد خواجوی، تهران: ...
  • طباطبائی، سیدمحمدحسین (۱۳۸۷) انسان از آغاز تا انجام، صادق لاریجانی، ...
  • طباطبائی، سیدمحمدحسین (۱۳۹۵) ترجمه تفسیر المیزان، سیدمحمدباقر موسوی همدانی، چاپ ...
  • طباطبائی، سیدمحمدحسین (۱۳۸۶) نهایه الحکمه، عباسعلی زارعی سبزواری، چاپ سوم، ...
  • طباطبائی، سیدمحمدحسین (۱۳۹۳) اصول فلسفه و روش رئالیسم، مرتضی مطهری ...
  • فارابی، ابونصر (۱۴۰۵ه ق) فصول منتزعه، فوزی نجار، تهران: مکتبه ...
  • قیصری، داود (۱۳۷۵) شرح فصوص الحکم، سید جلال الدین آشتیانی، ...
  • کاشانی، عبدالرزاق (۱۴۲۶ق) اصطلاحات الصوفیه، عاصم ابراهیم الکیالی الحسینی، بیروت: ...
  • کربن، هانری (۱۳۸۴) تخیل خلاق در عرفان ابن عربی، انشاءالله رحمتی، ...
  • کیادربندسری، علی؛ حکمت، نصرالله (۱۳۹۶) ارزیابی انتقادی تفسیر قلب به ...
  • ملکشاهی، حسن (۱۳۸۵) ترجمه و شرح اشارات و تنبیهات ابن ...
  • نمایش کامل مراجع