پژوهشی تاریخی در بازیابی هویت فرهنگی ایرانی در ابداع و گسترش خط نستعلیق

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 162

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_BAGH-20-120_006

تاریخ نمایه سازی: 6 خرداد 1402

چکیده مقاله:

بیان مسئله: ابداع خط نستعلیق در دوره تیموری یکی از مولفه های هویت ساز فرهنگ و هنر ایران و نیز فراهم آورنده محملی مناسب برای شعر و ادبیات ایرانی است. سیر تحول خوش نویسی در فرهنگ ایرانی مانند آینه ای هویت ایرانی را بازتاب داده و توانسته با گفتمان ادب محور خود در هدایت هنرهای دیگر هم تاثیر شگرفی بگذارد. خوش نویسان ایرانی با ابداع خطوطی که سرآمد آنها عروس خطوط اسلامی یعنی خط نستعلیق است، توانسته اند به نسبت ها و توازن ویژه ای دست یابند که جذابیت منحصربه فردی را در میان دیگر خطوط اسلامی ایجاد کند. اینکه هویت فرهنگی ایرانی چگونه در ادبیات فاخر فارسی در دوره های ابداع بازتاب و همگام با رشد و گسترش خط نستعلیق توسعه یافته و چگونه ترجمان بصری فرهنگ ایرانی در قالب خوش نویسی تجلی یافته و اینکه چه دوره هایی برای تطول و تحول خط نستعلیق در بازتاب ادبیات فارسی می توان در نظر گرفت مسائلی است که درباره آنها کمتر مطالعه شده و این پژوهش به دنبال پاسخ به آنهاست.هدف پژوهش: این پژوهش علل پایبندی هویت فرهنگی ایران در رویکرد به هنر خوش نویسی را بررسی و بیان می کند که هم نوا با شعر و ادب پارسی به عنوان پشتوانه اصلی رشد و گسترش آن، از اهمیت بالایی برخوردار بوده است.روش پژوهش:  این پژوهش از نوع کیفی بوده و مطالب با روش کتابخانه ای و خوانش منابع فراهم شده، همچنین با بررسی و خوانش بصری آثار خوش نویسی در دوره های یادشده به نتایج خود رسیده است.نتیجه گیری: این تحقیق بر هفت فراز تاریخی از شکوفایی و بالندگی خوش نویسی ایرانی می پردازد. به عبارت دیگر یافته های مقاله به رشد و گسترش ادب پارسی، در پرتو شکوفایی هنر خوش نویسی به معنای همواره به روزبودن آن دلالت می یابد. سرانجام این سیر تکاملی، خوش نویسی را برای بازتاب ادبیات فارسی و تثبیت هویت فرهنگی ایرانی مهم ترین مولفه قلمداد می کند.

نویسندگان

احد روان جو

استادیار گروه گرافیک، دانشکده هنر شوشتر، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن خلدون، عبدالرحمان. (۱۳۸۲). مقدمه ابن خلدون (ترجمه محمدپروین گنابادی). ...
  • آژند، یعقوب. (۱۳۸۳). خوش نویسی در قلمرو مکتب هرات: دوره پیشین ...
  • آژند، یعقوب. (۱۳۹۱). از کارگاه تا دانشگاه، پژوهشی در نظام ...
  • اصفهانی، باباشاه. (۱۳۷۲). رساله آداب المشق در کتاب آرایی در ...
  • آغداشلو، آیدین. (۱۳۸۵). زمینی و آسمانی، نگاهی به خوش نویسی ...
  • آغداشلو، آیدین. (۱۳۹۰). متنیت در هنر ایران، گفتگوی بهنام کامرانی ...
  • الهیاری، فریدون و عابدین پور، وحید. (۱۳۸۹). علل تحول خوش نویسی ...
  • بیانی، مهدی. (۱۳۶۳). احوال و آثار خوش نویسان: نستعلیق نویسان. ...
  • پاکباز، روئین و امدادیان، یعقوب. (۱۳۸۰). پیشگامان هنر نوگرای ایران: ...
  • تیموری، کاوه. (۱۳۹۰). زیباشناسی در شیوه میرزاغلامرضا اصفهانی. رشد آموزش ...
  • جباری، صداقت. (۱۳۸۷). تکوین و تطور خط نستعلیق در سده ...
  • داوری اردکانی، نگار. (۱۳۸۶). نمادهای هویت ایرانی و زبان فارسی. ...
  • دوست محمد، گواشانی. (۱۳۷۲). دیباچه بهرام میرزا در کتاب آرایی ...
  • روان جو، احد. (۱۴۰۱). جستاری در جنبش هنر نوگرای ایران ...
  • ستاری، محمد. (۱۳۸۷). هویت ملی و هویت فرهنگی (بیست مقاله ...
  • عالی افندی، مصطفی. (۱۳۹۹). مناقب هنروران (ترجمه توفیق سبحانی). تهران: ...
  • عباس زاده، خداویردی و مندالی، امیر. (۱۳۹۴). نقش حاکمان تیموری در ...
  • عبدالله جغتایی، محمد. (۱۳۸۳). خط نستعلیق در پاکستان و هند؛ ...
  • فردوسی، ابوالقاسم. (۱۳۹۱). شاهنامه (به کوشش پژمان پورحسین). تاریخ دسترسی: ...
  • فلاح، مرتضی. (۱۳۸۶). نقش زبان فارسی در یکپارچگی و وحدت ...
  • قاضی احمد، بن شرف الدین حسین منشی قمی. (۱۳۹۹). گلستان ...
  • کشمیرشکن، حمید. (۱۳۹۱). لتریسم و جنبش مدرن نقاسی خط. هنر ...
  • کشمیرشکن، حمید. (۱۳۹۳). هنر معاصر ایران: ریشه ها، دیدگاه های ...
  • گلستان، آمنه و هوشیار، مهران. (۱۳۹۸). تحولات ساختاری خط نستعلیق ...
  • مایل هروی، نجیب. (۱۳۷۲). کتاب آرایی در تمدن اسلامی. مشهد: ...
  • یار شاطر، احسان. (۱۳۸۹). حضور ایران در جهان اسلام. تهران: ...
  • یمینی، ماندانا و سید ماهیار شریعت پناهی. (۱۳۹۵). بررسی عوامل ...
  • نمایش کامل مراجع