مقاصد شریعت و نقش و جایگاه مصلحت در قانونگذاری

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 127

فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JCLD-1-3_004

تاریخ نمایه سازی: 6 خرداد 1402

چکیده مقاله:

مطابق نظر عدلیه، احکام شرعی تابع مصالح و مفاسد است؛ چنانکه احکام حکومتی نیز در راستای تامین مصالح اجتماعی جامعه اسلامی است؛ از این رو، مصلحت در فقه اسلامی، در مقام فتوا و حکم حکومتی، از جایگاه مهمی برخوردار است. تمامی مذاهب اسلامی اتفاق نظر دارند که احکام بر مصالح و مفاسد مبتنی هستند و دین، در واقع برای جلب مصالح بندگان و دور نمودن مفسده از ایشان آمده است. از تامل در آیات شریفه قرآن، سنت معصومین (ع) و عمل صحابه و فقهاء اسلامی، از عصر تکوین شریعت تاکنون این نتیجه، حاصل است که میان مقاصد شریعت و واژه­های مصلحت و مفسده رابطه تنگاتنگی وجود دارد. در مقاله حاضر سعی شده است تا با مطالعه و تامل در نظریه­ی مقاصد شریعت و رابطه­ی آن با مصالح و مفاسد به تحلیل برای مواردی نایل آید که تحت عنوان: « ما لا نص فیه » یا موارد سکوت قانون قرار دارد.

کلیدواژه ها:

مصالح و مفاسد احکام ، مصالح مرسله ، مقاصد شریعت ، سکوت قانون ، ما لا نص فیه

نویسندگان

سید محمد تقی علوی

استاد گروه فقه و حقوق، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

سیده مهشید میری بالاجورشری

دانش آموخته کارشناسی ارشد حقوق جزاء و جرمشناسی، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابعابن قیم، شمس الدین محمد، (بی تا)، اعلام الموقعین عن ...
  • اردبیلی، احمد، (بی تا)، مجمع الفائده و البرهان، چاپ سنگی ...
  • آمدی، سیف الدین، (۱۴۰۰ ق)، الاحکام فی اصول الاحکام، دارالکتب ...
  • بجنوردی، سید حسن، (۱۴۱۰ ق)، القواعد الفقهیه، موم اسماعیلیان، چاپ ...
  • بحرانی، یوسف، (بی تا)، حدائق الناصره ، موسسه النشر الاسلامی ...
  • جعفری، محمد تقی، (۱۳۶۰)، منابع فقه ، انتشارات نور ، ...
  • جناتی، محمدابراهیم، (۱۳۷۰)، منابع اجتهاد از دیدگاه مذاهب اسلامی، موسسه ...
  • حکیم، محمدتقی، (۱۴۱۸ ق)، الاصول العامه للفقه المقارن ، المجمع ...
  • حلی (علامه)، حسن بن یوسف بن مطهر، (بی تا)، تذکره ...
  • حیدری، علینقی، (۱۳۷۸)، اصول الاستنباط، ترجمه و توضیح، سیدمحمدتقی علوی، ...
  • خضری بک، محمد، (۱۴۰۹ ق)، اصول الفقه، دارالفکر، بیروت، لبنان ...
  • رازی، فخرالدین، (۱۴۱۲ ق)، المحصول فی علم اصول الفقه، موسسه ...
  • ریسونی، احمد، (۱۳۷۶)، نظریه المقاصد عند الامام الشاطبی، مترجمان : ...
  • الزحیلی، وهبه، (۱۴۱۸ ق)، الفقه الاسلامی و ادلته، دار الفکر، ...
  • الزرقاء، مصطفی احمد، (۱۹۵۲ م) المدخل الفقهی العام، چاپ سوم ...
  • الزلمی، مصطفی ابراهیم، (۱۳۷۵)، اسباب اختلاف الفقهاء فی الاحکام الشرعیه، ...
  • زیدان، عبدالکریم، (۱۳۱۹)، الوجیز فی اصول الفقه، نشر احسان للنشر ...
  • شاطبی، محمدبن ابراهیم بن موسی، (بی تا)، الموافقات ، مکتبه ...
  • شوکانی، محمدبن علی، (۱۳۲۷)، ارشاد الفحول ، مطبعه السعاده ، ...
  • عاملی (شهید اول)، (بی تا)، محمدبن مکی، القواعد و افوائد، ...
  • غزالی، ابوحامدمحمدبن محمدبن محمد، (بی تا)، ال مستصفی من علم ...
  • الفاسی، علال، (بی تا)، مقاصد الشریعه الاسلامیه و مکارمها، مکتبه ...
  • قمی، ابوالقاسم، (بی تا)، قوانین الاصول ، چاپ سنگی ، ...
  • محمدی، ابوالحسن، (۱۳۶۶)، مبانی استنباط حقوق اسلامی، انتشارات و چاپ ...
  • محمودی، امیررضا، میری بالاجورشری، سیده مهشید، افروز، فرزین، (۱۴۰۰)، شاخصه ...
  • مطهری، مرتضی، (۱۳۷۷)، اسلام و مقتضیات زمان ، انتشارات صدرا ...
  • موسوی خمینی ( امام )، سیدروح الله، (۱۴۱۵ ق)، کتاب ...
  • نجومیان، حسین، (۱۳۶۶)، مبانی قانون گذاری و دادرسی، بنیاد پژوهشهای ...
  • النمر، عبدالنعم، (۱۹۸۷ م)، الاجتهاد، الهیئه المصریه العامه للکتاب، ج ...
  • نمایش کامل مراجع