ضرورت تدقیق روشهای پایش و هشدار وقوع زمین لغزشها با توجه به تغییر الگوی بارش در مناطق کوهستانی ایران

در دهه های اخیر الگوی بارندگی در مناطق کوهستانی ایران به شدت تغییر کرده است . دورههای طولانی خشکسالی معمولا با دورههایی از باران شدید همراه است . در گذشته کارهای تحقیقاتی زیادی توسط پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری برای پایش و پیش بینی وقوع زمین لغزش در مناطق کوهستانی انجام شده است . با توجه به تغییر مدلهای بارندگی (شدت و مدت) به نظر می رسد این مدلها نیاز به پایش و پیش بینی را برآورده نمی کنند و جهت افزایش صحت نیاز به بازنگری جدی دارند. نقشه های تهیه شده پهنه بندی خطرات زمین -لغزش با استفاده از روشهای مختلف از جمله منطق فازی و شبکه عصبی و سایر مدل های ریاضی تهیه شده است که با مقایسه با نقشه موجودی زمین لغزش های رخ داده در منطقه مورد آزمایش قرار می گرد. این نقشه ها با شرایط نرمال بارش سازگاری خوبی داشته و نتایج قابل قبولی ارائه میدهند. با توجه به اتفاقات رخ داده در مناطق کوهستانی که ناشی از افتادگی سریع بلوکهای سنگی و متعاقب آن ایجاد بهمن آوارهای سریع بوده است ، ضرورت این بازنگری را دو چندان میکند. با توجه به درسهای آموخته شده از این حادثه و وقایع مشابه ، می توان نتیجه گرفت که انتظار می رود برای پرهیز از اینگونه خطرات و جلوگیری از تکرار آن لازم است ابتدا یک مطاله جامع با استفاده از تصاویر هوایی و ماهواره ای انجام گردد و کلیه نقاط دارای مورفولوژی مشابه از سایر مناطق تفکیک گردد. این مقاله به عنوان مقدمه ای بر این ضرورت نگاشته شده و انتظار میرود در آینده با انجام کارهای تحقیقاتی به یک خروجی مدون در تدوین استاندارد کامل برای ایمن سازی نقاط مسکونی و تولیدی در مناطق کوهستانی کشور تبدیل گردد.