مطالعات زمین شناسی اقتصادی کانسار فلدسپات پتاسیک حاجی قارا بر اساس مطالعات پتروگرافی و میانبار سیال ، شرق شهرستان خمین (بخش میانی کمربند سنندج-سیرجان)

از نگاه زمین ساختی ، ناحیه حاجی قارا واقع در شرق شهرستان خمین در بخش کوچکی از پهنه ساختاری سنندج-سیرجان جای می گیرد این محدوده معدنی در بخش شمال شرقی نقشه ۰۰۰,۱۰۰:۱ محلات و ۰۰۰,۲۵۰:۱ گلپایگان جای می گیرد. این محدوده دارای ذخایر زمین شناسی فراوانی است که از مهم ترین آنها می توان به ذخایر فلدسپات پتاسیک ، معادن سنگ آهک ، ذخایر سرب و روی با میزبان کربناته همچون کانسار رباط، هفت سواران، کلنگه و... اشاره کرد که این موضوع اهمیت مطالعات زمین شناسی اقتصادی را در این منطقه دو چندان می کند.با توجه به مطالعات میکروسکوپی و ماکروسکوپی انجام شده جنس توده های نفوذی در محدوده معدنی حاجی قارا گرانیت تا گرانودیوریت همراه با دگرسانی خفیف سریسیتی تشخیص داده شده است که آثار این دگرسانی در مقاطع نازک به شکل سریسیتی شدن بلورهای پلاژیوکلاز و در آنالیزهای پراش اشعه ایکس (XRD) به شکل کانی سریسیت دیده می شود.مطالعات کانی شناسی ، میانبار سیال و محدوده پایداری کانی های حاضر در دگرسانی نشان می دهد که فرآیندهای هیپوژن مسئول رخداد کانه زایی و دگرسانی در ناحیه مورد مطالعه بودهاند. مطالعات میکروترمومتری میانبارهای سیال در نمونه های گرانیت از محدوده معدنی حاجی قارا، نشانگر دخالت سیالی با دمای بین ۲ تا ۳۴۵ درجه سانتیگراد و شوری بین ۳۱ تا ۴۳ درصد وزنی معادل نمک طعام در واکنش های مربوط به کانه زایی است .سازوکار ممکن برای توجیه جایگیری و نفوذ توده گرانیتی در برگیرنده ذخایر فلدسپات پتاسیک در این محدوده با توجه به شواهد زمین شناسی و نتایج حاصل از مطالعات می تواند به دلیل بسته شدن اقیانوس نئوتتیس و فرورانش صفحه عربی به زیر ایران در ژوراسیک پایانی بوده که سبب جایگیری توده های آذرین از جنس گرانیت تا گرانودیوریت های تیپ S پرآلومینوس در واحدهای میزبان گنایسی وگرانیتی و شیست های دگرگون شده منسوب به پالئوزوئیک (پرمین ) در محدوده مذکور باشد. توده مذکور دربسیاری از قسمتها دارای حالت برگوارگی است که نشان دهنده وقوع میلونیتی شدن این توده است. شواهد بیانگر سرشت پرآلومینوسو S بودن گرانیتهای مورد مطالعه است. سن جایگیری این تودههای نفوذی بر طبق مطالعات شریفی و همکاران ) ۱۳۸۵ ( بر پایهمطالعات سن سنجی با فسیل، اواخر کرتاسه تا پالئوسن و پس از برخورد صفحه عربی به ایران در نظر گرفته شده است.به نظر میرسد در پی نفوذ تودههای حد واسط تا اسیدی بخارهای اسیدی حاصل از جدایش فاز از یک سیال گرمابی وابسته بهتودههای نفوذی از اعماق به ترازهای بالا حرکت کرده و با آب زیرزمینی برخورد کردهاست. این فرایند سبب گرم شدن و تا حدودیاسیدی شدن آبهای زیرزمینی در مقیاس کوچکی شده است که حاصل آن واکنش سیال-سنگ و رخداد دگرسانیهای خفیفسریسیتی این محدوده بوده است.