واکنش نخل خرما به اجرای سیستم آبیاری قطره ای سطحی و زیر سطحی

محدودیت آب یکی از مهم­ترین عوامل بازدارنده تولید محصولات زراعی به شمار می رود، لذا استفاده از روش­های آبیاری تحت فشار با هدف بهره­برداری بهینه از منابع آب امری اجتناب ناپذیر است. این آزمایش در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان طی سه سال زراعی (۱۳۹۲-۱۳۹۵) در قالب طرح آماری بلوک­های کامل تصادفی به صورت کرت­های یک بار خردشده با سه تکرار اجرا گردید. مقدار آب مصرفی در روش آبیاری قطره­ای زیرسطحی در سه سطح ۷۵، ۱۰۰ و ۱۲۵ درصد نیاز آبی و یک سطح در آبیاری قطره­ای سطحی با ۱۰۰ درصد نیاز آبی در کرت­های اصلی و دو رقم نخل خرمای خاصی و زاهدی در کرت­های فرعی مقایسه گردید. با استفاده از آمار روزانه­ی ایستگاه هواشناسی بهبهان، تبخیر- تعرق گیاه به­صورت روزانه بر اساس مدل پنمن – مانتیث محاسبه شد. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد بین سطوح مختلف آبیاری از نظر شاخص کارایی مصرف آب اختلاف معنی­دار در سطح ۵ درصد وجود داشت. به­طوری­که مقایسه میانگین­ها نشان داد تیمار ۷۵ درصد نیاز آبی با تولید ۶۹۸/۰ کیلوگرم خرما به ازای مصرف یک مترمکعب آب، بیش­ترین کارایی مصرف آب را به خود اختصاص داد و به­تنهایی در رده­ی نخست قرار گرفت. مقایسه میانگین اثرات متقابل نشان داد تیمار ۷۵ درصد نیاز آبی در رقم زاهدی با تولید ۷۴۴/۰ کیلوگرم در ازای مصرف یک مترمکعب آب برتر بود. تیمار ۷۵ درصد نیاز آبی موجب صرفه­جویی در مصرف آب شده است. به­طوری که استفاده از تیمار آبیاری قطره­ای زیرسطحی موجب کاهش مصرف آبی معادل ۶/۲۵۰۹، ۲/۵۰۱۹ و ۳/۲۶۳۰ مترمکعب در هکتار به­ترتیب در مقایسه با تیمارهای ۱۰۰ و ۱۲۵ درصد نیاز آبی در قطره­ای زیرسطحی و تیمار قطره­ای سطحی شده است. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که در صفت حجم، اثرات سطوح آبیاری و رقم در سطح ۵ درصد معنی­دار شد ولی اثرات متقابل آبیاری و رقم معنی دار نشد. در صفت سفتی بافت، تیمار ۷۵ درصد نیاز آبی با سفتی ۳/۱۱ نیوتن بر مترمربع در جایگاه نخست قرار گرفت. نتایج نشان داد کاربرد روش آبیاری قطره­ای زیرسطحی بر روی نخیلات محدودیت نداشته و موجب کاهش آب کاربردی بدون تاثیر معنی دار بر عملکرد شده است.