اثربخشی یادگیری الکترونیک مرتبط با ایمنی بیماران بر شایستگی پرستاران بخش های ویژه: یک مطالعه نیمه تجربی

زمینه و هدف: حفظ ایمنی بیمار یکی از وظایف حرفه ایی و اخلاقی تمام ارائه دهندگان خدمات سلامت می باشد. پرستاران به عنوان بزرگترین گروه حرفه ای نظام سلامت، دارای نیروی بالقوه و قابل توجهی در اثرگذاری بر کیفیت مراقبت های بهداشتی درمانی هستند و شایستگی آن ها در مورد ایمنی بیمار برای اطمینان از مراقبت با کیفیت بالا و ایمن ضروری است. آموزش نقش بسیار مهمی در بهبود ایمنی و ارائه مراقبت های بهداشتی و پرستاری با کیفیت بالا دارد. باتوجه به اینکه شیوع کووید-۱۹ و لزوم رعایت فاصله گذاری اجتماعی امکان برگزاری کلاس های چهره به چهره (به دلیل مسری بودن این ویروس) وجود ندارد، بنابراین یادگیری الکترونیکی، گزینه ای ارزشمند در دوران همه گیری است. مطالعه حاضر با هدف «ارزشیابی اثر یادگیری الکترونیک درزمینه ایمنی بیمار بر شایستگی پرستاران بخش های مراقبت ویژه» انجام شد روش بررسی: مطالعه حاضر یک پژوهش ارزشیابی از نوع ارزیابی مبتنی بر نتایج است که به صورت یک گروهی از نوع پیش آزمون- پس آزمون در سال ۱۳۹۹ در شهر تهران انجام شد. شرکت کنندگان ۵۰ پرستار شاغل در بخش مراقبت های ویژه بودند که به روش طبقه ای متناسب با تعداد پرستاران از بخش های مراقبت ویژه (بخش مراقبت های ویژه تنفسی و قلبی) در مراکز آموزشی-درمانی حضرت رسول اکرم و فیروزگر وابسته به دانشگاه علوم پزشکی ایران انتخاب شدند. محتوای الکترونیکی با استفاده از دستورالعمل های بالینی و محتواهای موجود تهیه شد و شامل مطالبی در مورد ۱. ایمنی بیمار و شاخص های آن (خطاهای دارویی، هموویژلانس، زخم های فشاری، سقوط، پیشگیری و کنترل عفونت های بیمارستانی، بهداشت دست، شست وشو و ضدعقونی سطوح و ابزار، مدیریت پسماندها)، ۲. فرهنگ ایمنی بیمار، ۳. تاثیر عوامل انسانی و کار تیمی در بروز خطا، ۴. اهمیت ارتباط با بیماران قبل و پس از وقوع خطا و بازخورد مناسب در برابر خطا، ۵. بررسی علل ریشه ای بروز خطا، ۶. تحلیل فعالیت پس از یک حادثه نامطلوب، ۷. مدیریت خطر که با استفاده از نرم افزار استوری لاین تهیه شدند. محتوای یادگیری الکترونیک ازطریق شبکه اجتماعی تلگرام در اختیار شرکت کنندگان قرار گرفت. قبل و ۳ ماه بعد از مداخله، داده ها با استفاده از پرسش نامه خود ارزشیابی شایستگی در ایمنی بیمار برای دانشجویان پرستاری جمع آوری شد. برای تحلیل داده ها از آزمون های آماری توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (تی زوجی، در نرم افزار  SPSS نسخه ۲۲ استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد میانگین نمرات آگاهی (۳/۲۸±۲۱/۷۵)، نگرش (۴/۱۹±۶۱/۵۲) و مهارت (۵۳/۷±۸۴/۶۶) پس از مداخله به طور معناداری بیشتر از قبل از مداخله بود (۰/۰۰۱ نتیجه گیری: براساس نتایج پژوهش، آموزش الکترونیکی باعث افزایش دانش، مهارت و نگرش مطلوب و در نهایت ارتقای شایستگی پرستاران درزمینه ایمنی بیمار می شود. مدیران پرستاری با توجه به اثربخشی آموزش الکترونیکی به عنوان یک روش آموزشی موثر می توانند از این روش برای اجرای دوره های آموزش ضمن خدمت و بازآموزی آشنایی با مفاهیم ایمنی استفاده کنند. بنابراین استفاده از این روش یادگیری در پرستاران شاغل در بخش های مراقبت ویژه مخصوصا در بحران های همه گیری مانند کووید-۱۹ توصیه می شود.