تابعیت و اقامتگاه شرکت های تجاری چند ملیتی در نظام حقوقی بین الملل و ایران

گسترش و توسعه روز افزون روابط بین المللی، علی الخصوص در زمینه های تجاری و اقتصادی موجب افزایش نقش اشخاص حقوقی و شرکت های تجاری در عرصه تجارت بین المللی می شود. در این میان شناسائی و تعیین تابعیت و اقامتگاه اشخاص حقوقی خصوصا شرکت های تجاری که بار عمده تجارت را به عهده دارند، از مسائل مهم حقوق تجارت است که موضوعی بحث انگیز می باشد، بنابراین هدف مقاله حاضر بررسی تابعیت و اقامتگاه شرکت های تجاری چند ملیتی در نظام حقوقی بین الملل و ایران می باشد، به منظور بررسی هدف و گردآوری مطالب ، پژوهش حاضر از روش توصیفی – تحلیلی بهره گرفته است. از جمله مفاهیم حقوقی مشترک در حقوق داخلی و حقوق بین المللی، موضوع اقامتگاه و تابعبت بین المللی شرکت های تجاری چند ملیتی می باشد، موضوع این مقاله این است که امروزه در حقوق تطبیقی و حقوق بین الملل، تابعیت و اقامتگاه شرکت های تجاری به چه مفهومی است و چه معیارهایی برای تعیین آن به کار رفته می شود.در نظام حقوقی ایران تابعیت و اقامتگاه شخص حقوقی در قانون تجارت ، محل اداره شخص حقوقی است ؛ لکن بر اساس قانون مدنی ، تابعیت و اقامتگاه اشخاص حقوقی ، مرکز عملیات آنها است . به نظر می رسد که ملاک تعیین تابعیت و اقامتگاه شرکت تجاری ، قانون تجارت (مرکز اداره ) بوده و موسسان ، موقع ثبت شرکت ، می بایست تابعیت و اقامتگاه مد نظر را در سامانه ثبت شرکت ها ، مشخص نمایند .نتایج نشان داد که تابعیت بین المللی شرکت های چند ملیتی بر اساس ملاکهای تعیین شده در قانون ، تابعیت شرکت مادر و فرعی مشخص می شود و شرکت مادر تابعیت مرکز اصلی را دارد و شرکت فرعی هم اگر در ایران ثبت و مرکز اصلی داشته باشد،تابع قانون ایران است و تعیین اقامتگاه بین المللی شرکت در جهت تعیین تابعیت اشخاص حقوقی می باشد .