بررسی فقهی نقش رشوه در تحقق جرم رانت خواری از منظر فقه امامیه

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 184

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_FIQH-55-1_005

تاریخ نمایه سازی: 9 خرداد 1402

چکیده مقاله:

نوشتار حاضر با بهره گیری از روش تحلیلی توصیفی در پی بررسی فقهی نقش رشوه در تحقق جرم رانت خواری است. باتوجه به تعریف رشوه و صدق اطلاق آن در غیرمورد حکم و قضاوت، آنچه که رانت خوار به دیگری اعطا می کند تا از یک سری امتیازات که استحقاق آن را ندارد برخوردار شود، رشوه محسوب و بنا بر اجماع فقها حرام است. با تتبع در کلام فقها روشن می شود که صدق رشوه علاوه بر مال، بر قول و فعل نیز صحیح است؛ در نتیجه، هرآنچه که شخص رانت خوار راجع به مقام مسئول انجام می دهد تا از امتیازات ویژه بهره مند شود در حکم رشوه است. شخص رانت ساز که همان مرتشی است نیز ملزم به بازگرداندن مال الرشوه است و در خصوص آن ضامن. راه خلاصی از آن، عودت مال به مالک است.

کلیدواژه ها:

رانت ، رانتخواری ، رانت سازی ، رشوه ، حکم تکلیفی رانت خواری ، حکم وضعی رانت خواری

نویسندگان

محمدعلی شیخ الاسلامی

دانش آموخته دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد

سید محمد تقی قبولی درافشان

دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد

محمد تقی فخلعی

استاد دانشگاه فردوسی مشهد

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اب‍ن اث‍ی‍ر، م‍ب‍ارک ب‍ن م‍ح‍م‍د، النهایه فی غریب الحدیث و ...
  • اسماعیل پور قمشه ای، محمدعلی، البراهین الواضحات، قم: بی نا، ...
  • الهی خراسانی ، علی ، قاعده فقهی عدالت ، مشهد ...
  • انصاری ، زکریابن محمد ، اسنی المطالب فی شرح روض ...
  • انصاری ، مرتضی بن محمدامین ، کتاب المکاسب ، قم ...
  • ایروانی، علی ، حاشیه المکاسب، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد ...
  • ایزدی فرد ، علی اکبر ، «رشوه غیرمالی» ، مقالات ...
  • آشتیانی ، محمدحسن بن جعفر، کتاب القضاء ، قم: زهیر، ...
  • بجنوردی ، حسن، القواعد الفقهیه ، قم : هادی ، ...
  • تبریزی ، جواد ، منهاج الصالحین ، قم : مجمع ...
  • تجلیل تبریزی، ابوطالب، التعلیقه الاستدلالیه علی تحریر الوسیله ، تهران ...
  • توانایان فرد ، حسن، فرهنگ تشریحی اقتصاد ، تهران : ...
  • حر عاملی ، محمدبن حسن، وسائل الشیعه ، بیروت : ...
  • حسین خان، مشتاق، رانت ها، رانت جویی و توسعه اقتصادی، ...
  • خمینی ، سیدمصطفی ، کتاب البیع، تهران: موسسه تنظیم و ...
  • خمینی ، روح الله، تحریر الوسیله ، قم: دار العلم ...
  • خوانساری ، احمد، جامع المدارک فی شرح مختصر النافع ، ...
  • خویی ، ابوالقاسم ، مبانی تکمله المنهاج ، قم: مدینه ...
  • خویی ، ابوالقاسم ، مصباح الفقاهه ، بی جا : ...
  • درازن، آلن، اقتصاد سیاسی، اقتصاد کلان، ترجمه دکتر جعفر خیرخواهان، ...
  • درویشی، فرهاد، «انقلاب اسلامی و رانت سیاسی»، علوم اجتماعی، ش۴۲، ...
  • روحانی ، سیدمحمدصادق، فقه الصادق علیه السلام ، قم: دار ...
  • ری شهری، محمد، میزان الحکمه، قم: دار الحدیث، ۱۴۲۷ق ...
  • زین الدین، محمدامین، کلمه التقوی، قم: سیدجواد وداعی، ۱۴۱۳ق ...
  • سبحان اللهی، محمدعلی، «رانت و بهره وری»، مدیریت دولتی، ش۱، ...
  • سبحانی تبریزی ، جعفر ، المواهب فی تحریر احکام المکاسب ...
  • سردارآبادی، خلیل، «قدرت و رانت جویی سیاسی»، گزارش، ش۱۶۷، شهریور ...
  • سیفی، علی اکبر ، دلیل تحریر الوسیله ، قم:، دفتر ...
  • شهید اول ، محمدبن مکی ، غایه المراد ، قم: ...
  • شهید ثانی ، زین الدین بن علی، الروضه البهیه فی ...
  • ص‍اح‍ب ج‍واه‍ر، م‍ح‍م‍دح‍س‍ن ب‍ن ب‍اق‍ر، جواهر الکلام فی شرح شرائع ...
  • صافی گلپایگانی ، لطف الله، ثلاث رسائل فقهیه ، بی ...
  • صانعی، یوسف ، فقه الثقلین فی شرح تحریر الوسیله ، ...
  • صدر، محمدباقر، ماوراء الفقه ، بیروت : دار الاضواء ، ...
  • طباطبایی، علی بن محمد، ریاض المسائل فی تحقیق الاحکام بالدلائل، ...
  • طباطبایی ، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن ، قم : ...
  • طباطبایی، محمدکاظم ، تکمله العروه الوثقی ، قم : کتاب ...
  • طباطبایی قمی ، تقی ، هدایه الاعلام الی مدارک شرائع ...
  • طبرسی ، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن ...
  • طریحی ، فخرالدین بن محمد، مجمع البحرین ، تهران : ...
  • طوسی ، محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الامامیه، تهران ...
  • طوسی ، محمد بن حسن، النهایه فی مجرد الفقه و ...
  • طوسی ، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام ، تهران : ...
  • علامه حلی ، حسن بن یوسف ، مختلف الشیعه فی ...
  • علامه حلی ، حسن بن یوسف ، منتهی المطلب فی ...
  • علی اکبریان ، حسنعلی، قاعده عدالت در فقه امامیه: گفت ...
  • فاضل مقداد ، مقدادبن عبدالله ، کنز العرفان فی فقه ...
  • فرهنگ، منوچهر، فرهنگ علوم اقتصادی، چاپ یازدهم، تهران: ذهن آویز، ...
  • کاظمی، مهین دخت، «رانت: با نگاهی به این معضل در ...
  • گلپایگانی ، سیدمحمدرضا ، کتاب القضاء ، قم : خیام ...
  • لاری ، سیدعبدالحسین ، التعلیقه علی المکاسب ، قم : ...
  • مجلسی، محمدتقی بن مقصودعلی، روضه المتقین فی شرح من لایحضره ...
  • محقق حلی ، جعفربن حسن ، شرائع الاسلام فی مسائل ...
  • مح‍ق‍ق ک‍رک‍ی ، ع‍ل‍ی ب‍ن ح‍س‍ین، جامع المقاصد فی شرح ...
  • محمدی خراسانی، علی، شرح تبصره المتعلمین، بی جا: بی نا، ...
  • مقدس اردبیلی ، احمدبن محمد ، مجمع الفائده و البرهان ...
  • مکارم شیرازی ، ناصر ، الربا و البنک الاسلامی ، ...
  • مکارم شیرازی ، ناصر ، انوار الفقاهه، کتاب البیع ، ...
  • منتظری ، حسینعلی ، دراسات فی المکاسب المحرمه ، قم ...
  • منتظری ، حسینعلی ، رساله احتکار و تسعیر ، تهران ...
  • منتظری ، حسینعلی ، معارف و احکام نوجوانان، قم: سرایی، ...
  • موسوی اردبیلی ، عبدالکریم ، فقه الحدود و التعزیرات ، ...
  • موسوی اردبیلی ، عبدالکریم ، فقه القضاء ، قم : ...
  • وجدانی، قدرت الله ، الجواهرالفخریه فی شرح الروضه البهیه، قم: ...
  • همدمی خطبه سرا، ابوالفضل، فساد مالی: علل، زمینه ها و ...
  • یوسفی نژاد، علی، «رانت خواهی و فساد مالی در اقتصاد ...
  • Tullock، The welfare costs of tariffs، monopolies and theft Western ...
  • Pearce David w، Macmillan Dictionary of Modern Economic، Third edition، ...
  • Kruger Anne، The Political Economy of Rent- Seeking Society، American ...
  • Mbaku، John، Bureaucratic Corruption in Africa: Causes، Consequences، and Cleanups. ...
  • Posner، The Social Costs of Monopoly and Regulation، Journal of ...
  • نمایش کامل مراجع