ماهیت رسیدگی به اختلافات مالکیت فکری در سازمان جهانی تجارت

سازمان جهانی تجارت مهمترین شخصیت حقوقی است که در عرصه بین المللی روابط آزاد تجاری میان دولتها و مناطق آزاد تجاری را تضمین میکند. تضمین اجرای موافقت نامه ها از طریق پیش بینی سازوکار حل اختلاف است . نقض و عدم پایبندی به مقررات مربوط به کنوانسیون های مربوطه از سوی برخی دول، گاهی موجب اختلاف میان آنها می شود. از همین رو سند مربوط به تاسیس سازمان جهانی تجارت، رکن حل اختلاف را برای رسیدگی به نقض این دسته از حقوق در سازمان پیش بینی نموده است . از جمله اختلافات احتمالی بین دولتها می تواند مسائل مربوط به حقوق مالکیت فکری باشد که در مواردی به ادعای دولت زیان دیده موجب صدمه و زیان مالی برای وی شده و در اغلب موارد صرفا شکایت نقض موافقت نامه توسط دولت ناقض است . حل و فصل اختلافات در سازمان جهانی تجارت رویه مخصوص به خود را دارد که الزاما باید از روش مذاکره و سازش در ابتدای امر استفاده شود. در فرض عدم حصول نتیجه رکن حل اختلاف (DSB) مساله را حل نموده و حکم لازم الاجرا صادر می کند که جز با اجماع منفی نمی توان از اجرای آن جلوگیری نمود. روند رسیدگی رکن حل اختلاف سازمان دارای زمانبندی دقیق و ضمانت اجرای قوی است که تا مرحله تعلیق امتیازات اعطا شده به موجب موافقتنامه ها پیش می رود. در خصوص ماهیت قضایی یا شبه قضایی یا داوری رسیدگی رکن حل اختلاف نظریاتی مطرح شده است که توجها به اجباری بودن صلاحیت رسیدگی سازمان، امکان پژوهش نسبت به رای و لازم الاجرا بودن آن و اصدار رای بر اساس مقررات ماهوی مندرج در اساسنامه سازمان جهانی تجارت می توان نظریه ماهیت شبه قضایی آن را قوی تر دانست .