معرفی گونه های مناسب دارویی جهت توسعه کشت در اراضی کشاورزی

با توجه به ویژگی های مختلف گونه های دارویی ، توسعه کشت این گیاهان در اراضی کشاورزی، می تواند بخوبی در برنامه های اصلاح الگوی کشت مورد توجه قرار گیرد. این پژوهش با هدف ارزیابی تناسب اکولوژیک کشت سه گونه دارویی شامل بادرنجبویه (Dracocephalum moldavica L.)، شیرین بیان (Glycyrrhiza glabra L.) و زرشک ( Berberis vulgaris(L. در ۳۶ دشت واقع در حوضه آبریز دریاچه نمک انجام شد. روششناسی پژوهش شامل جمع آوری، بازسازی و کنترل کیفی اطلاعات اقلیمی ، محاسبه شاخص های اگروکلیماتولوژی و برآورد سهم کشاورزی از منابع آبی به تفکیک هر دشت و همچنین برآورد نیاز آبی گیاه، تعیین بیلان رطوبتی ، تهیه لایه های مطلوبیت و عدم مطلوبیت کشت و در نهایت رویهم گذاری لایه ها و تولید اراضی زراعی مناسب برای کشت این گیاهان بود. براساس نتایج کشت بادرنجبویه در بیشتر اراضی کشاورزی غرب حوضه آبریز دریاچه نمک نظیر دشت های قزوین ، رزن- قهاوند، کبودرآهنگ و گلپایگان مطلوب یا بسیار مطلوب ارزیابی شد. اراضی کشاورزی دشت های این حوضه که دارای محدودیت منابع آبی و شوری بود، برای توسعه کشت این گونه نامطلوب بودند. شیرین بیان نسبت به دماهای بالاتر از ۴۲ درجه سلسیوس و شوری حساس است ، از این رو کشت آن در دشت های کاشان، قم ، شریف آباد، ساوه و کرج نامطلوب است . کشت شیرین بیان در تمام اراضی دشت های اراک، شازند، خمین و گلپایگان بسیار مطلوب است . کشت گیاه زرشک در نیمه جنوبی حوضه آبریز دریاچه نمک ، به دلیل وقوع تنش های گرمایی و سرمایی و در دشت های شرقی مانند قم -کهک ، شریف آباد و کاشان به دلیل شوری و در دشت های همدان، بهار و رزن به دلیل وقوع تنش های سرمایی نامطلوب است . در نیمه شمالی این حوضه آبریز، کشت گیاه زرشک با وضعیت مطلوب روبرو است . همچنین در دشت های مرکزی حوضه مانند زرند ساوه، نیزار و محلات-دلیجان نیز کشت گیاه زرشک توصیه می شود.