استفاده از شاخص های SPI و SPEI در ارزیابی تاثیر خشک سالی بر کیفیت منابع آب سطحی (مطالعه موردی: رودخانه کشف رود)

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 170

فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JDCR-1-1_006

تاریخ نمایه سازی: 13 خرداد 1402

چکیده مقاله:

خشک سالی پدیده ای است که علاوه بر کمبود منابع آب، موجب کاهش کیفیت آب های سطحی می شود. هدف انجام این پژوهش بررسی تاثیر خشک سالی بر کیفیت آب رودخانه کشف رود می باشد. به منظور انجام مطالعه، آمار بارش، دما و داده های کیفی شش ایستگاه هواشناسی و هیدرومتری طی دوره آماری ۳۰ ساله (۱۳۹۸-۱۳۶۸) استفاده شد. با استفاده از نتایج شاخص SPI و SPEI محاسبه شده، سال ۱۳۷۱ و ۱۳۹۲ به عنوان ترسالی و خشک سالی مشترک بین تمام ایستگاه ها انتخاب گردید. تغییرات پارامترهای کیفی آب در کل دوره آماری و خشک سالی و ترسالی بررسی شد. نتایج نشان داد میانگین پارامترهای کیفی آب در خشک سالی تغییرات قابل ملاحظه ای داشته اند. در تمامی ایستگاه ها غلظت پارامترهای TDS، EC، کاتیون های Ca، Mg و Na و آنیون های SO۴-، HCo۳- و Cl- در خشک سالی نسبت به میانگین درازمدت افزایش یافته است. حداکثر آن برای پارامتر کلر و در ایستگاه اولنگ اسدی به مقدار ۶۶/۷ میلی گرم بر لیتر می باشد. در مقابل، زمانی که شاخص های خشک سالی افزایش داشته و ترسالی رخ داده است، مقدار کلر ۷۳/۳۲ درصد کاهش داشته است. با توجه به افزایش دما در خشک سالی و افزایش مقدار EC، بیشترین درصد تغییرات در ایستگاه اولنگ اسدی با ۷۳/۷۰ درصد و کمترین آن در ایستگاه گلمکان ۷۵/۱ درصد می باشد. بر اساس نتایج، میانگین غلظت کاتیون ها و آنیون ها در ایستگاه اولنگ اسدی نسبت به ایستگاه گلمکان حدود ۵ برابر افزایش نشان می دهد. در نهایت می توان نتیجه گرفت با کاهش میزان بارندگی، افزایش دما و شروع خشک سالی، کیفیت آب بخصوص در ایستگاه های پایین دست کاهش یافته است.

نویسندگان

مهتاب حلمی

گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

علی شهیدی

دانشیار، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و عضو گروه پژوهشی خشکسالی و تغییراقلیم، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.