کاربست علم شناسی علامه طباطبائی در طبقه بندی علوم و پیامدهای آن

ارائه نظام جامعی از دانش ها همواره از ضرورت­های پیش روی علم­ورزان بوده است. نظریات طبقه بندی علوم برای پاسخ­گویی  به این نیاز حقیقی پدید آمده است. با توجه به اهمیت این موضوع، بسیاری از فیلسوفان سعی نموده­اند تقسیم بندی جامعی از علوم ارائه دهند. ملاک­ها، معیارها و مبانی فلسفی و منطقی هر فیلسوف در طبقه بندی ارائه شده وی، تاثیر دارد. متفکران مسلمان هر یک با توجه به گرایش فلسفی خود نظم خاصی را برای دسته بندی علوم پیشنهاد نموده اند. در میان معاصران، علامه طباطبائی بیشتر و عمیقتر از دیگران بدین موضوع پرداخته است. علامه در ابتدا به تفکیک میان دو ساحت علوم حقیقی برهانی، در پرتو نظریه یقین ضروری، کلی و ذاتی گزاره­های برهانی پرداخته و در پی آن به علوم اعتباری، در پرتو نظریه اعتباریات می­پردازد. از دیدگاه علامه ما با دو دسته علوم و بالتالی دو معیار متفاوت برای وحدت و تمایز و به تبع طبقه­بندی علوم مواجه هستیم. وی در ساحت علوم برهانی و فلسفی موضوع علم را به عنوان معیار وحدت و تمایز علوم طرح نموده و وجه حاجت علوم برهانی به موضوع را مستدل می­نماید. در مقابل، با تحلیلی که از اعتباریات ارائه می­نماید در علوم اعتباری غایت علم را معیار طبقه بندی علوم دانسته است.