پایش تغییرات زمانی-مکانی بیابان زایی در حوضه گاوخونی بر مبنای معیار های اقلیمی

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 149

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_CCR-4-13_004

تاریخ نمایه سازی: 20 خرداد 1402

چکیده مقاله:

بی نظمی در وضعیت بارندگی ها، خشکسالی ها و بیابانزایی در مناطق مختلف کره خاکی در ارتباط با تغییرات اقلیمی می باشد. از آنجایی که پدیده بیابانزایی به عنوان یکی از بارزترین وجوه تخریب منابع طبیعی در جهان مطرح شده است، در این پژوهش بررسی تغییرات فضایی- زمانی وضعیت بیابانزایی حوضه گاوخونی در طی ۶ دهه از سال ۱۹۶۱ تا ۲۰۲۰ با بهره گیری از معیار اقلیمی مدل تعیین شدت بیابانزایی IMDPA تعیین شد. با توجه به نتایج این تحقیق مشخص گردید که دهه اول با میانگین ۳.۱۷ شدیدترین و دهه چهارم با ۲.۲۲ کمترین شدت بیابانزایی را تجربه نموده و دهه آخر نیز با نمره ۲.۳۶ در کلاس بیابانزایی متوسط قرار دارد. یافته های این تحقیق نشان دادند که اگرچه روند تغییرپذیری بیابانزایی بر مبنای میانگین دهه ای در حال کاهش می باشد، اما واقعیت منطقه گویای این است که در دو دهه اخیر بیشینه مساحت حوضه در کلاس بیابانزایی شدید قرار داشته که این هشداری در خصوص آسیب پذیری حوضه نسبت به پدیده بیابانزایی می باشد. از خروجیهای این تحقیق مشخص شد که از میان ۳ شاخص معیار اقلیمی، بیشترین امتیاز با میانگین کلی ۳.۶ در خصوص شاخص ترانسو تجربه شده و سایر شاخص ها در رتبه های بعدی قرار دارند. با توجه به نقشه پهنه بندی شدت بیابانزایی حوضه گاوخونی آشکار گردید که نواحی مرکزی و شرقی از ریسک بالاتر و نواحی شمال غربی و جنوب شرقی ریسک کمتری داشته اند. در این تحقیق به منظور اعتبارسنجی مدل اقلیمی از شاخص NDVI استفاده گردید. تغییرپذیری این شاخص در طی زمان موید افزایش اراضی بایر و کاهش مساحت نواحی آبی و پوشش گیاهی می باشد. بنابراین می توان ملاحظه کرد که خروجیهای دو شاخص NDVI و معیار اقلیمی، یافته های یکدیگر را تایید می نمایند. چنانچه نتایج سایر پژوهش های پیشین نشان می دهند، پیامد گرمایش جهانی منجر به افزایش دما - تبخیر و کاهش بارش در نواحی خشک خواهد گردید. پس با توجه به قرارگیری حوضه گاوخونی در یک ناحیه خشک، انتظار پیامد تغییرات آب و هوایی بر تشدید این مخاطره طبیعی مسئله ای دور از ذهن نخواهد بود.

نویسندگان

فائزه گلدی زاده

کارشناسی ارشد تغییرات اقلیمی، دانشکده علوم انسانی، گروه جغرافیا، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

غلامرضا روشن

دانشیار اقلیم شناسی، دانشکده علوم انسانی، گروه جغرافیا، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

عبدالعظیم قانقرمه

دانشیار اقلیم شناسی، دانشکده علوم انسانی، گروه جغرافیا، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابععطایی ، هوشمند. (۱۳۹۲). شناسایی روند تغییرات ماهانه و سالانه ...
  • کیانی، طیبه؛ رامشت، محمدحسین؛ ملکی، امجد؛ صفاکیش، فریده. (۱۳۹۵). بررسی ...
  • ابراهیمی خوسفی، زهره؛ ولی، عباسعلی؛ قضاوی، رضا؛ خسروشاهی، محمد. (۱۳۹۸). ...
  • باقری، سمانه؛ زهتابیان، غلامرضا؛ خسروی، حسن؛ حیدری علمدارلو،اسماعیل. (۱۴۰۰). ارزیابی ...
  • طاوسی، تقی؛ شجاع، فائزه؛ اکبری، الهه؛ عسگری، الهه. (۱۳۹۵). ارزیابی ...
  • کرامت زاده، مژده؛ فتحی، احمد؛ معاضد، هادی. (۱۴۰۱). بررسی روند ...
  • ذوالفقاری، فرهاد؛ خسروی، حسن(۱۳۹۴). ارزیابی شدت بیابان زایی منطقه سراوان ...
  • بررسی روند تغییرات آب و هوایی و اثر آن در روند بیابان زایی دشت شیراز [مقاله کنفرانسی]
  • اونق، مجید؛ رمضانی، نفیسه؛ ماهینی، عبدالرسول؛ سپهر، عادل(۱۳۹۸). مهندسی اکوسیستم ...
  • قوامی، آسیه؛ اکبری، مرتضی؛ کریمی، آزاده؛ یزدان داد، حسین(۱۴۰۰). بررسی ...
  • ممبنی، مریم؛ کرمشاهی، عبدالعلی؛ گرایی، پرویز؛ آزادنیا، فرزاد؛ خسروی، حسن(۱۳۹۴). ...
  • ولی، عباسعلی؛ موسوی، حجت؛ احمدی، موسی(۱۳۹۴). ارزیابی شدت بیابان زایی ...
  • ناطقی، سعیده؛ زهتابیان، غلامرضا؛ احمدی، حسن(۱۳۹۲). نقدی بر مدل ایرانی ...
  • ناطقی، سعیده؛ زهتابیان، غلامرضا؛ احمدی، حسن. (۱۳۸۷). ارزیابی شدت بیابان ...
  • مصباح زاده، طیبه؛ احمدی، حسن؛ زهتابیان، غلامرضا؛ سرمدیان، فریدون؛ مقیمی ...
  • شاکریان، نوشین؛ زهتابیان، غلامرضا؛ آذرنیوند، حسین؛ خسروی، حسن. (۱۳۹۰). بررسی ...
  • ذوالفقاری، فرهاد؛ شهریاری، علیرضا؛ فخیره، اکبر؛ راشکی، علیرضا؛ نوری، سهیلا؛ ...
  • بررسی توزیع مکانی خطر بیابان زایی منطقه سبزوار با استفاده از مدل IMDPA [مقاله ژورنالی]
  • میردیلمی، مریم؛ رحیمی، محمد؛ نیکو، شیما؛ دماوندی، علی اکبر. (۱۳۹۹). ...
  • نجفی، علی. (۱۴۰۰). بررسی وضعیت بیابان زایی دشت نمدان با ...
  • برنا، رضا. (۱۴۰۰). تحلیل وضعیت بیابان زایی با استفاده از ...
  • Tucker, C.J. (۱۹۷۹). Red and photographic infrared linear combinations for ...
  • Lahlaoi, H., Rhinane, H., Hilali, A., Lahssini, S., & Moukrim, ...
  • Budak, M., Günal, H., Çelik, İ., Yıldız, H., Acir, N., ...
  • Bedoui, C. (۲۰۲۰). Study of desertification sensitivity in Talh region ...
  • Aliero, M. M., Ismail, M. H., Alias, M. A., & ...
  • Elnashar, A., Zeng, H., Wu, B., Gebremicael, T. G., & ...
  • Mihi, A., Ghazela, R. (۲۰۲۲). Mapping potential desertification-prone areas in ...
  • نمایش کامل مراجع