پیشگیری از نظم گریزی مالیاتی، ضرورت راهبردی نظام مالیاتی ایران

تجاوز به ارزش ها و نقض هنجارهای اجتماعی به سبب تاثیرات مخرب اجتماعی، ضرورت پیش بینی و وضع پاسخ های موثر و متناسب اجتماعی را اقتضا می کند؛ چندان که در کنار تامین و تضمین انتظارات اجتماعی، تاثیر بازدارندگی خود را بر این گونه از اعمال ایجاد نماید. اما این امر در حوزه نظام مالیاتی با هزینه های متعدد اجتماعی به واسطه اثرات ناروای مداخله نظام کیفری در اقتصاد و ازجمله نظام مالیاتی (به صورت مطلق)، کاهش میزان اثربخشی پاسخ های کیفری به دلیل تنوع و جاذبه فعالیت های اقتصادی و در مواردی نقض هنجارهای اقتصادی، در کنار  جلوه های نوبنیاد نظم گریزی و قانون گریزی مالیاتی که مدیریت و مقابله موثر با آن را  جز از طریق راهکارهای پیشگیرانه موثر و کارامد در کنار اعمال تدابیر واکنشی متنوع (مسئولیت مدنی، صنفی و کیفری) ممکن نساخته، همچنین رشد و توسعه سرمایه اجتماعی مبتنی بر اعتماد شهروندان به دولت و سیاست های درآمدی آن و اثربخشی فرایندهای آموزش محور در توسعه نظم پذیری مالیاتی، ضرورت تقدم اعمال تدابیری غیرسرکوب گرایانه و واکنشی را در ارتباط با این قسم از نظم گریزی نمایان می سازد. ازاین رو، این مقاله با هدف تبیین و تحلیل راهکارهای پیشگیرانه از نظم گریزی و به تبع، قانون گریزی مالیاتی تدوین شده است. رویکردهای کلان پیشگیری ازجمله: رویکردها و سیاست های اقتصادی همگرا با نظام مالیاتی ازجمله مهار تورم و کنترل پدیده اقتصاد پنهان و قاچاق، توسعه فرهنگ مالیات محور مشتمل به همگرایی فرهنگی و رفع موانع فرهنگی چون: فقدان اعتماد شهروندان به تاثیر مالیات ها بر اقتصاد و رفاه آن ها، ازجمله این راهکارها محسوب شده و ضروری است. علاوه بر رویکردهای کلان پیشگیرانه، راهبردهای کنشی پیشگیرانه از نظم گریزی مالیاتی ازجمله راهبردهای مبتنی بر نظارت و کنترل بر رفتار مودیان مالیاتی و ماموران سازمان امور مالیاتی به عنوان دو رکن از ارکان نظام مالیاتی و راهبردهای پیشگیرانه مبتنی بر آموزش  شهروندان و مودیان مالیاتی به عنوان الزام سازمانی و نهادی و آموزش و اجرای برنامه های آموزشی مرتبط با کارکنان نظام مالیاتی از دیگر موارد مرتبط با موضوع مورد بحث در این مقاله بوده است که با روش تحلیلی و توصیفی مورد بررسی و تحلیل واقع شده است.