سوگند زنان در قسامه

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 128

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JLVIE-27-97_002

تاریخ نمایه سازی: 23 خرداد 1402

چکیده مقاله:

قسامه در فقه اسلامی روشی خاص برای اثبات دعوا در دعاوی مرتبط با جنایات بر نفس و عضو به شمار می آید. با وجود اتفاق­نظر در اصل مشروعیت این شیوه قضایی، در برخی از جوانب آن ابهاماتی دیده می­شود. ازجمله این موارد، جایگاه زنان در قسامه است که در آثار فقهی بحث چندانی از آن به میان نیامده است. در این بین، برخی فقها سوگند زنان را معتبر دانسته اند و در مقابل، دیگران مرد بودن را شرط اعتبار قسامه به حساب آورده اند و به طور معمول میان جایگاه مدعی یا مدعی علیه و جایگاه اقربا تفکیک کرده، عدم پذیرش سوگند زنان را به جایگاه اقربا اختصاص داده اند. دیدگاه اخیر در قانون مجازات اسلامی (مواد ۳۳۶ ،۳۳۷ و ۳۳۸)  نیز بازتاب یافته است. پژوهش حاضر با روش توصیفی و تحلیلی، چنین نتیجه می­گیرد که شرط رجولیت در قسامه، مبتنی بر دلیل معتبری نیست و ذکر واژگان مختص مردان در مستندات قسامه، که دلیل اصلی این دیدگاه قلمداد می شود، از باب تغلیب است و امکان الغای خصوصیت از وصف رجولیت در آن ها وجود دارد. بر این اساس شمول ادله مشروعیت قسامه، سوگند زنان را همانند مردان دربرمی گیرد و از این جهت تفاوتی نیز میان جایگاه های یادشده وجود ندارد.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

علی دادخواه

دانشگاه تهران

مهدی منتظرقائم

دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن جزی، ابوعبدالله محمد بن احمد، (۱۴۰۴)، القوانین الفقهیه، بیروت: ...
  • ابن حزم، علی بن احمد، (بی تا)، المحلی، بیروت: دارالفکر. ...
  • ابن حمزه طوسی، محمد بن علی، (۱۴۰۸)، الوسیله الی نیل ...
  • ابن قدامه، عبدالله بن احمد، (بی تا)، المغنی، بیروت: دارالکتاب ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم، (۱۴۱۴)، لسان العرب، چاپ سوم، ...
  • اردبیلی (مقدس اردبیلی)، احمد، (۱۴۰۳)، مجمع الفائده و البرهان، چاپ ...
  • انصاری (شیخ انصاری)، مرتضی، (۱۴۲۸)، فرائد الاصول، چاپ نهم، قم: ...
  • بجنوردی، سید حسن، (۱۴۱۹)، القواعد الفقهیه، چاپ اول، قم: الهادی. ...
  • بحرانی، یوسف، (۱۴۰۵)، الحدائق الناضره، چاپ اول، قم: دفتر انتشارات ...
  • بهوتی، منصور بن یونس، (بی تا)، کشاف القناع، چاپ اول، ...
  • حر عاملی، محمد بن حسن، (۱۴۰۹)، وسائل الشیعه، چاپ اول، ...
  • حلی (علامه )، حسن بن یوسف، (بی تا)، تحریر الاحکام، ...
  • ، (۱۴۱۳)، قواعد الاحکام، چاپ اول، قم: دفتر انتشارات اسلامی. ...
  • ، (۱۴۱۳)، مختلف الشیعه، چاپ دوم، قم: دفتر انتشارات اسلامی. ...
  • حلی (ابن ادریس)، محمد بن منصور، (۱۴۱۰)، السرائر، چاپ دوم، ...
  • حلی (محقق)، نجم الدین جعفر بن حسن، (۱۴۰۸)، شرائع الاسلام، ...
  • ، (۱۴۲۳)، معارج الاصول، چاپ اول، لندن: موسسه امام علی ...
  • خراسانی (آخوند)، محمدکاظم، (۱۴۰۹) کفایه الاصول، چاپ اول، قم: موسسه ...
  • خمینی (امام)، سید روح الله، (۱۳۷۹)، تحریر الوسیله، چاپ اول، ...
  • ، (۱۴۱۵)، انوار الهدایه، چاپ دوم، تهران: موسسه تنظیم و ...
  • خویی، سید ابوالقاسم، (۱۴۲۲)، مبانی تکمله المنهاج، چاپ اول، قم: ...
  • رازی زاده، محمدعلی، (۱۳۸۵)، فقه القسامه و موقفها فی حجج ...
  • رملی، محمد بن احمد، (۱۹۳۹)، نهایه المحتاج، قاهره: المکتبه الاسلامیه. ...
  • سبحانی، جعفر، (۱۳۸۳)، اصول الفقه المقارن فیما لانص فیه، چاپ ...
  • سبزواری، سید عبدالاعلی، (۱۴۱۳)، مهذب الاحکام، چاپ چهارم، قم: دفتر ...
  • طباطبایی، سید علی، (۱۴۱۸)، ریاض المسائل، چاپ اول، قم: موسسه ...
  • طریحی، فخرالدین، (۱۴۱۶)، مجمع البحرین، چاپ سوم، تهران: مرتضوی. ...
  • طوسی (شیخ)، ابوجعفر محمد بن حسن، (۱۳۸۷)، المبسوط فی فقه ...
  • عاملی، جواد بن محمد، (بی تا)، مفتاح الکرامه، بی جا، ...
  • عمیدی، سید عمیدالدین عبدالمطلب، (۱۴۱۶)، کنز الفوائد، چاپ اول، قم: ...
  • غروی، میرزا علی، (۱۴۱۸)، التنقیح فی شرح العروه الوثقی، تقریرات ...
  • فاضل لنکرانی، محمد، (۱۴۲۱)، تفصیل الشریعه (القصاص)، چاپ اول، قم: ...
  • فاضل هندی، محمد بن حسن، (۱۴۱۶)، کشف اللثام، چاپ اول، ...
  • فخرالمحققین، محمد بن حسن، (۱۳۸۷)، ایضاح الفوائد، چاپ اول، قم: ...
  • قرافی، شهاب الدین احمد، (۱۹۹۴)، الذخیره، بیروت: دارالغرب الاسلامی. ...
  • کاسانی، ابوبکر بن مسعود، (۱۴۰۹)، بدائع الصنائع، چاپ اول، پاکستان: ...
  • ماوردی، ابوالحسن علی، (۱۴۱۵)، الحاوی الکبیر، بیروت: دارالکتب العلمیه. ...
  • منتظری، حسینعلی، (۱۴۰۹)، دراسات فی ولایه الفقیه و فقه الدوله ...
  • ، (۱۴۱۵)، نهایه الاصول، تقریرات درس حسین بروجردی، چاپ اول، ...
  • نجفی، محمدحسن، (۱۴۰۴)، جواهر الکلام، چاپ هفتم، بیروت: دار احیاء ...
  • وحیدبهبهانی، محمدباقر، (۱۴۱۵)، الفوائد الحائریه، چاپ اول، قم: مجمع الفکر ...
  • هاشمی شاهرودی، سیدمحمود، (۱۴۱۷)، بحوث فی علم الاصول، تقریرات درس ...
  • ، (۱۳۸۰)، «قسامه: تعدد افراد یا تکرار قسم؟»، فقه اهل ...
  • نمایش کامل مراجع