قاعده سازی و مصداق شناسی در اماره ی قضایی

این مقاله متضمن پاسخ به دو سوال اساسی به شرح زیر است: ۱- آیا اصول و قواعدی مشخص بر اماره قضایی حاکم است؟ ۲- در دکترین و رویه قضایی اماره قضایی با چه مصادیقی معرفی شده است و این مصادیق چگونه طبقه بندی و قاعده مند می شوند؟ در پاسخ به سوال اول چهار قاعده یا اصل عمومی برای معرفی اماره قضایی شناسایی شده است که عبارتند از: ۱- قاعده عدم حصر ۲- قاعده عدم تاثیر طریق تحصیل ۳- قاعده تسری ۴- قاعده همسایگی اماره قضایی با اماره قانونی. در پاسخ به سوال دوم نیز امارات قضایی در پانزده دسته طبقه بندی شده است که عبارتند از: ۱- امارات ناشی از ترک فعل ۲- امارات ناشی از شهادت فاقد شرایط ۳- امارات قضایی ناشی از اقرار فاقد شرایط ۴- امارات قضایی ناشی از تحقیق و معاینه محل ۵- امارات قضایی ناشی از عرف و عادات ۶- امارات ناشی از سند ۷- امارات ناشی از فناوری اطلاعات و ارتباطات ۸- امارات ناشی از موضوع کیفری ۹- امارات قضایی ناشی از رابطه زوجیت ۱۰- اماره قضایی ناشی از کارشناسی ۱۱- امارات ناشی از ظاهر حال ۱۲- امارات ناشی از نظریه های حقوقی ۱۳- امارات ناشی از قرارداد و یا سایر روابط حقوقی ۱۴- اماره قضایی ناشی از عمل، اظهار یا وضعیت شخص دارنده اماره یا طرف مقابل ۱۵- امارات قضایی مرتبط با معامله به قصد فرار از دین یا معامله صوری. بخش پایانی مقاله به نتیجه گیری از مباحث اختصاص یافته و سه نتیجه مهم را مطرح کرده است که عبارتند از : الف- اقتضایی بودن امارات قضایی.ب- قابلیت نظم یافتگی و انسجام پذیری . ج- فراوانی کاربرد اماره قضایی در آرای مراجع قضایی.