سرقفلی، حق کسب و پیشه و جایگاه آن در مبحث وقف

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 275

فایل این مقاله در 25 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_IJRJ-19-71_001

تاریخ نمایه سازی: 27 خرداد 1402

چکیده مقاله:

حق سرقفلی و حق کسب و پیشه هر دو از حقوق مکتبسه هستند و در عین حال که شباهاتی با هم دارند با یکدیگر متفاوتند. سرقفلی وجهی است که مالک در ابتدای اجاره و جدای از مال الاجاره از مستاجر می گیرد تا محل را به وی اجاره داده و واگذار کند اما حق کسب یا تجارت یا پیشه حقی است که در اثر رونق اقتصادی ایجاد شده در محل و در اثر فعالیت مستاجر به وجود می آید. در پاره ای موارد وقف املاک تجاری، بین دو حق مذکور و حقوق وقف، تعارض ایجاد می شود که در عمل مبتنابه بسیاری دارد. اگر ملک تجاری با حق سرقفلی اجاره داده شود و یا حق کسب و پیشه به آن تعلق بگیرد، با گذر زمان، عملا منافعی وجود نخواهد داشت تا جهت اهداف وقف، هزینه گردد. از سویی قوانین هم حق سرقفلی و هم حق کسب و پیشه را به رسمیت شناخته اند. بر این اساس در صورت توقف اجاره یا فروش مال موقوفه یا تغییر کاربری یا هر اقدامی که موجب از بین رفتن مفاد قرارداد اولیه شود، اگر مستاجر از مقررات قانون و قرارداد اولیه تخلف نکرده باشد، حق نادیده گرفتن این حﻘوق مکتسبه وجود ندارد. اما در صورتی که تخلف مستاجر احراز شود، یا اینکه مستاجر در مدت اجاره مورد اجاره را تعطیل کرده باشد، حق کسب و پیشه نخواهد داشت، زیرا اساسا ابتدا حقی برای مستاجر ایجاد نشده تا محل مذکور واجد شرایط لازم امتیازات مربوط به اماکن تجاری باشد. در مورد حقوق موقوفه، قوانین و اجماع نظر فقها نشان می دهد دو راه حل در شرایط فوق وجود دارد: ۱- تغییر کاربری و احیای موقوفه، ۲- پایان وقف.

کلیدواژه ها:

وقف ، حق سرقفلی ، حق کسب و پیشه یا تجارت ، تعارض ، مستاجر

نویسندگان

زهرا ال اسحق خوئینی

استادیار فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه الزهراء سلام الله علیها، تهران، ایران

مریم مهدی پور خردمردی

دانشجوی دکترا حقوق خصوصی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

زهرا سادات میرهاشمی

استادیار گروه فقه و مبانی حقوق دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابهری، حمید ؛ رضیان، عبد الله (۱۳۸۵). لزوم انطباق موارد ...
  • ایروانی، باقر (۱۴۲۷ه.ق). دروس تمهیدیه فی الفقه الاستدلالی علی المذهب ...
  • بطلان وقف درموارد جواز فروش [مقاله ژورنالی]
  • جعفری لنگرودی، محمد جعفر (۱۳۷۶). حقوق اموال. تهران: انتشارات گنج ...
  • حسینی حائری، کاظم (۱۴۲۳ه.ق). فقه العقود. قم: مجمع اندیشه اسلامی ...
  • حلی، ابوالقاسم نجم الدین (۱۳۷۷). شرایع الاسلام فی مسائل الحلال ...
  • حلی، حسن بن یوسف (۱۴۱۳ق). قواعدالاحکام فی معرفه حلال و ...
  • خراسانی، علی محمدی (بدون ذکر سال نشر). شرح تبصره المتعلمین. ...
  • خمینی، سید روح الله (۱۳۶۸). تحریر الوسیله. قم: دار الکتب ...
  • داراب پور، مهراب (۱۳۹۰). حقوق مکتسبه متصرفین در موقوفه ها. ...
  • سلیمی فر، مصطفی (۱۳۷۰). وقف و آثار اقتصادی اجتماعی آن. ...
  • شمسی پور، غلامرضا (۱۳۸۸). بررسی قوانین و مسایل مربوط به ...
  • صفایی، حسین (۱۳۸۷). دوره مقدماتی حقوق مدنی (قواعد عمومی قراردادها). ...
  • طاهر موسوی، یوسف (۱۳۸۷). حقوق موجر و مستاجر. تهران: مجد ...
  • طوسی، ابو جعفر، محمد بن حسن (۱۳۸۷ه.ق). المبسوط فی فقه ...
  • عاملی، شهید اول، محمد بن مکی (۱۴۱۷ه.ق). الدروس الشرعیه فی ...
  • قانون روابط موجر و مستاجر مصوب سال ۱۳۷۶کاتوزیان ، ناصر ...
  • کشاورز، بهمن (۱۳۸۸). سرقفلی و حق کسب و پیشه و ...
  • محمدی خراسانی، علی (بی تا). شرح تبصره المتعلمین. بدون نام ...
  • معین، محمد (۱۳۷۹). فرهنگ فارسی معین. تهران: انتشارات امیرکبیر ...
  • مکارم شیرازی، ناصر (۱۴۲۹ه.ق). رساله توضیح المسائل. قم: مدرسه امام ...
  • موسوی خلخالی، محمد مهدی (۱۴۲۷ه.ق). فقه الشیعه ( کتاب الاجاره). ...
  • نائینی، میرزا حسین (۱۴۱۸ ه.ق). منیه الطالب. قم: موسسه نشر ...
  • نمایش کامل مراجع