ارزیابی مقاومت و پاسخ بیوشیمیایی ارقام مختلف جو در برهمکنش با نماتد ریشه گرهی (Meloidogyne incognita)
محل انتشار: فصلنامه حفاظت گیاهان، دوره: 36، شماره: 4
سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 83
فایل این مقاله در 13 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JPP-36-4_001
تاریخ نمایه سازی: 28 خرداد 1402
چکیده مقاله:
نماتد (Meloidogyne incognita) شناخته شدهترین نماتد ریشه گرهی است که بیش از ۲۰۰۰ گونهی میزبانی دارد. در مدیریت نماتدها، استفاده از ارقام مقاوم به دلیل سازگاری با محیط زیست، صرفهی اقتصادی و گاها عدم امکان پیاده سازی سایر روشها در کشورهای در حال توسعه، از جایگاه ویژهای برخوردار است. از این رو، ارزیابی مقاومت گیاهان مهم اقتصادی از جمله جو (Hordeum vulgare) جهت جلوگیری از ایجاد خسارت و بررسی برخی تعاملات نماتد با این گیاه ضروری مینماید. طی این پژوهش، به ارزیابی مقاومت ارقام مختلف جو شامل نیک، نیمروز و زرجو بر پایهی فاکتورهای رشدی گیاه (طول، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه) و شاخص گال نماتد در ۶۰ روز پس از مایه زنی پرداخته شد. سپس طی آزمون بیوشیمیایی، فعالیت آنزیمهای سوپراکسید دیسموتاز (SOD)، کاتالاز (CAT) و آسکوربات پراکسیداز (APX) در روزهای صفر، یک، دو، سه و چهار روز پس از مایه زنی اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که دو رقم نیمروز و زرجو با شاخص گال سه به عنوان نسبتا مقاوم و رقم نیک با شاخص گال چهار به عنوان نسبتا حساس تعیین شد. بر اساس فاکتورهای رشدی گیاه، نماتد تاثیر منفی بر طول و وزن اندام هوایی و طول ریشه و تاثیر مثبت بر وزن ریشه داشت. آنزیم SOD در ارقام نیک، نیمروز و زرجو به ترتیب در مقادیر ۷۲/۲، ۹۱/۱ و ۱۵/۲ واحد میلیگرم بر پروتئین در روزهای چهارم، چهارم و سوم پس از مایه زنی، فعالیت حداکثری نشان داد. فعالیت آنزیم فوق، در رقم نیک ۴۲/۱ و ۲۵/۱ برابر فعالیت بیشینه نیمروز و زرجو تعیین گردید. بین نقاط زمانی صفر، یک و دو با روزهای سوم و چهارم نمونه آلوده در رقم نیک، اختلاف معنی داری مشاهده گردید. در دو رقم دیگر، فعالیت آنزیم با شیبی ملایم افزایش یافت. آنزیم CAT در ارقام نیک، نیمروز و زرجو در مقادیر ۲۰۴/۰، ۰۹/۰ و ۱۱/۰ میکرومول بر دقیقه میلیگرم پروتئین در روز چهارم پس از مایه زنی به پیک رسید. در رقم نیک، برخلاف دو رقم دیگر آنزیم به میزان بیشتری افزایش یافته و از روز دو تا چهارم شیب تندی داشت. در گیاهان آلودهی نیمروز، علیرغم افزایش تدریجی آنزیم، اختلاف معنی داری بین هیچ یک از روزها یافت نشد. آنزیم APX در مقادیر ۲۶/۰، ۲۷/۰ و ۲۴/۰ میکرومول بر دقیقه میلیگرم پروتئین به ترتیب در ارقام نیک، نیمروز و زرجو در روز چهارم به اوج رسید. فعالیت آنزیم نامبرده در سه رقم روند افزایشی داشت. حداکثر فعالیت این آنزیم در نیمروز بوده که به ترتیب ۰۳/۱ و ۱/۱ برابر نیک و زرجو تعیین گردید. در این رقم، روند افزایشی سریع بوده و بین همه نقاط زمانی اختلاف معنی داری در سطح ۰۵/۰ وجود داشت. احتمالا نماتد جهت تشکیل سلول غول آسا مانع از انتقال بهینه آب و مواد غذایی به اندام هوایی و در نتیجه کاهش رشد آن شده و به دلیل ایجاد گره، موجب افزایش وزن ریشه شده است. فعالیت بیشتر آنزیمهای فوق در رقم نیک احتمالا به دلیل برهمکنش سازگاری و ناتوانی گیاه در القای پاسخ فوق حساسیت علیه نماتد صورت گرفته است. بیان کمتر آنزیمها در ارقام نیمروز و زرجو نیز احتمالابه دلیل مقاومت نسبی به نماتد میباشد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
میدیا احمدی
گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
عصمت مهدیخانی مقدم
گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
حمید روحانی
گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
محسن مهرور
گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :