ارزیابی چرخه حیات تولید فولاد و اثرات زیست محیطی آن

مقدمه: صنعت آهن و فولاد با وجود تاثیر بسزایی که بر اقتصاد جهانی دارند، بزرگ ترین مصرف کننده انرژی نیز محسوب می شوند و تولید گاز گلخانه ای فراوانی نیز به همراه دارند. ایران یکی از ۱۰ کشور اول تولیدکننده فولاد می باشد که بیش از ۷۷ درصد آن در کوره های قوس الکتریکی (Electric arc furnaces یا EAFs) تولید می شود. بنابراین، باید ارزیابی زیست محیطی درستی انجام گردد تا کمترین اثرات منفی را بر محیط زیست داشته باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر، ارزیابی چرخه حیات تولید فولاد با روش EAF در ایران بود. این مطالعه عمده فرایندها و ورودی های تاثیرگذار بر اثرات زیست محیطی تولید فولاد را مشخص و روش های موثر برای جلوگیری از آلودگی را پیشنهاد کرد. روش ها: در این مطالعه، از نرم افزار SimaPro با پایگاه داده Ecoinvent و روش ارزیابی +IMPACT۲۰۰۲ استفاده شد. داده های موجودی چرخه عمر از میانگین عملکرد کارخانجات در مدت یک سال تهیه گردید و واحد عملکردی نیز یک تن فولاد فولادنورد شده (کلاف) در نظر گرفته شد. یافته ها: در میان اثرات زیست محیطی انرژی غیر تجدید شونده، گرمایش جهانی و تنفس ذرات معدنی به ترتیب بیشترین اثرات را داشتند؛ به طوری که این سه دسته، تاثیر ۵/۸۶ درصدی از کل اثرات زیست محیطی را شامل می شدند. در میان فرایندها، بیشترین اثرات مربوط به EAF (۰/۳۵ درصد) بود و فرایندهای تولید آهن اسفنجی و تولید گندله با سهیم بودن ۹/۲۸ و ۱/۱۷ درصد به ترتیب جایگاه های دوم و سوم را به خود اختصاص دادند. بیشترین اثرات زیست محیطی حاصل از مواد ورودی نیز به ترتیب شامل برق مصرفی (۸/۳۳ درصد) و مصرف گاز (۸/۲۵ درصد) بود. نتیجه گیری: با وجود پیشرفت های قابل توجه در صنایع آهن و فولاد در دهه های اخیر، با این حال این صنایع هنوز مصرف انرژی و انتشارات کربن دی اکسید زیادی دارند. انجام یک ارزیابی چرخه حیات به تولیدکنندگان فولاد، امکان شناسایی فرایندهای تولیدکننده بیشترین آلودگی را می دهد تا برای بهبود آن برنامه ریزی های لازم انجام شود.