مطالعه تطبیقی کرسی در چند چلیپای اصل و نقل میرعماد

قلم نستعلیق به عنوان دومین قلم، یکی از زیباترین ابداعات ایرانیان است. این قلم پس از شکل گیری، به همت خوشنویسان از دوره ای به دوره دیگر تکامل یافت. به اعتقاد بسیاری از خوشنویسان، میرعماد در اواسط دوره صفوی توانست این خط را به کمال برساند. بسیاری از نستعلیق نویسان پس از وی به مشق و نقل از آثارش پرداخته اند. برخی از قواعد خوشنویسی، در فرآیند نقل توسط پیروان، با تغییراتی همراه بوده است. این پژوهش در نظر دارد به بررسی شباهت و تفاوت های یکی از این قواعد خوشنویسی کرسی در آثار میرعماد و آثار نقل شده او بپردازد. از این رو، پرسش این پژوهش بدین قرار است: چه تفاوت ها و شباهت هایی در کرسی آثار میرعماد و آثار نقل شده از وی وجود دارد؟ بدین منظور برای دستیابی به پاسخ سوال موردنظر با استفاده از روش بنیادی و به شیوه توصیفی، تحلیلی به گردآوری مطالب پرداخته شده است. مطالعه پژوهش با استناد به منابع کتابخانه ای و مطالعه منابع تصویری موجود در کتب و مقالات صورت گرفته است. جامعه آماری شامل تمام آثار مشابه میرعماد و پیروانش در قالب چلیپا است. بنابراین، قواعد کلی چلیپانویسی شامل: انتخاب قلم، خط کشی چلیپا، رعایت خلوت و جلوت، نزول و صعود در ابتدا و انتهای سطرها، بسته شدن چلیپا، محل و تعداد کشیده انتخابی در چلیپا، انتخاب کشیده های قرینه و بهترین ترکیب، مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج بررسی های پژوهش حاضر نشان می دهد، آثار میرعماد با توجه به قواعد چلیپانویسی، از لحاظ طول سطر و میزان فاصله بین سطرها، زاویه شروع سطرها، میزان همپوشانی بین سطر دوم و سوم در مقایسه با پیروانش مقیدتر بوده است.