Determining the relationship between sleep problems and aggression and social skills in preschool children in Yazd

مقدمه: خواب یکی از نیازهای اساسی بشر است و نقش بسزایی در سلامت کودکان دارد؛ که اغلب تاثیر آن بر کودکان نادیده گرفته می شود، لذا هدف این پژوهش تعیین رابطه مشکلات خواب با پرخاشگری و مهارت های اجتماعی  در کودکان پیش دبستانی شهر یزد در سال ۱۴۰۱-۱۴۰۰ می­باشد. روش: روش پژوهش توصیفی همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه کودکان دختر و پسر پیش دبستانی گروه سنی ۵ تا ۶ سال شهر یزد در ۵۶ مدرسه زیر نظر آموزش و پرورش مرکز یزد بودند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای از بین نواحی مختلف شهر یزد، ناحیه یک به صورت تصادفی انتخاب شد و از بین ۳۰ مدرسه موجود در ناحیه یک ۱۶ مدرسه ( ۸ مدرسه پسرانه و ۸ مدرسه دخترانه) به صورت تصادفی انتخاب شدند. سپس به صورت مساوی ۱۹۲ نفر دانش ­آموز دختر و ۱۹۲ نفر دانش ­آموز پسر انتخاب شدند. داده­ها با استفاده از پرسشنامه عادات خواب کودک (فرم والدین) اوونز، اسپریتو و مک­گیونن (۲۰۰۰)، پرسشنامه پرخاشگری پیش دبستانی(فرم والدین) واحدی و همکارن (۱۳۸۷) و پرسشنامه مهارت­های اجتماعی ماتسون (۱۹۸۳) جمع­­آوری و با روش آماری رگرسیون خطی ساده، رگرسیون چندگانه به شیوه همزمان و آزمون Z با استفاده از نرم افزار SPSS-۲۲ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته­ها: نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه به شیوه همزمان در فرضیه اصلی نشان داد پرخاشگری و مهارت­های اجتماعی در مجموع ۳۰۶/۰ از واریانس نمرات مشکلات خواب را به طور معناداری تبیین می­کنند. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون خطی ساده در فرضیه فرعی اول بیانگر این بود که پرخاشگری ۳۱۳/۰ از واریانس مشکلات خواب کودکان پیش­دبستانی را تبیین می­کند. علاوه بر این، نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه به شیوه همزمان از بین مولفه­های پرخاشگری، فقط مولفه پرخاشگری فیزیکی توانست ۴۳۸/۰، از واریانس نمرات مشکلات خواب را پیش بینی کند اما مولفه­های پرخاشگری کلامی، پرخاشگری رابطه­ای و پرخاشگری تکانشی رابطه معنادار نبود و این مولفه­ها قادر به پیش­بینی مشکلات خواب نبودند. در فرضیه فرعی دوم، نتایج تحلیل رگرسیون خطی ساده نشان داد، ۲۷۷/۰ از واریانس مهارت­های اجتماعی کودکان پیش دبستان به وسیله مشکلات خواب تبیین می­شود و  از میان مولفه­های مهارت­های اجتماعی، مولفه رفتار اجتماعی مناسب، مولفه رفتار غیر اجتماعی، و مولفه ارتباط با همسالان ۳۸۲/۰ از واریانس نمرات مشکلات خواب کودکان پیش دبستانی را پیش بینی کردند. اما دو مولفه­ی پرخاشگری - تکانشی و اطمینان زیاد به خود داشتن رابطه معنادار نبود و این مولفه­ها قادر به پیش­بینی مشکلات خواب نبودند. و در فرضیه فرعی سوم، تحلیل آزمون z برای مقایسه رابطه مهارت های اجتماعی، پرخاشگری و مشکلات خواب کودکان دختر و پسر پیش دبستانی نشان داد که تفاوت معناداری وجود ندارد. بدین صورت که بین رابطه مهارت های اجتماعی و پرخاشگری با مشکلات خواب در کودکان دختر و پسر تفاوتی وجود نداشت.  نتیجه ­گیری: نتایج پژوهش اهمیت توجه به عادات خواب کودکان پیش دبستانی، بخصوص کودکانی که زمینه پرخاشگری بیشتر و مهارت­های اجتماعی مناسبی ندارند را برای مشاوران و خانواده­ها برجسته می­­نماید.