تبیین جایگاه و کارکرد منصب نقیب در دوره آل بویه

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 91

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JHR-16-2_013

تاریخ نمایه سازی: 29 خرداد 1402

چکیده مقاله:

منصب نقیب یکی از مهم ترین مناصب حکومتی در دوره ی آل بویه است که جلوه ای از نحوه ی اعمال و مناسبات و عملکرد قدرت در این دوره را نشان می دهد. این پژوهش بر آن است تا با رویکرد توصیفی- تحلیلی به بررسی جایگاه و کارکرد منصب نقیب در دوره ی آل بویه بپردازد و به این پرسش پاسخ دهد که: منصب نقیب در دوره ی آل بویه چگونه برای هدایت و کنترل اذهان و ابدان سادات و علویان عمل می کرده است؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که منصب نقیب در نسبت با قدرت قرار دارد و به مثابه ی ابزاری برای اعمال قدرت در جهت کنترل اذهان و ابدان سادات عمل می کرده است، همچنین جایگاه و موقعیت نقبا به میزان توجه امرای بویهی به آنان بستگی داشت و اگر در جهت کنترل اعتراضات و رفع تهدیدها و تنش ها موفق بودند که بیشتر مورد لطف واقع می شدند، در غیر این صورت جایگاه آن ها در خطر قرار می گرفت. علاوه براین که منصب نقیب یکی از مهم ترین ابزارهای قدرت حاکمیت برای اعمال قدرت و هنجارمند کردن جامعه ی سادات بوده است که از طریق آن نظم در جامعه برقرار شود. ازآنجاکه این پژوهش مطاله ای تاریخی است لذا روش معمول گردآوری داده هامتکی بر منابع تاریخی و کتابخانه ای و توصیف و تحلیلاین دادها در فرایند بررسی فرضیه های تحقیق خواهد بود.

نویسندگان

سید محمدرحیم ربانی زاده

استادیار پژوهشکده تاریخ ایران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. تهران.

مریم نصری دشت ارژندی

دانشجوی تاریخ ایران اسلامی، پژوهشکده تاریخ ایران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران. ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن اثیر، عزالدین علی (۱۹۶۵). الکامل فی التاریخ، بیروت: دار ...
  • ابن اثیر، عزالدین علی (۱۳۷۱). تاریخ کامل بزرگ اسلام و ...
  • ابن اسفندیار، محمدبن حسن (۱۳۶۶). تاریخ طبرستان، مصحح عباس اقبال ...
  • ابن بطوطه، محمد بن عبدالله بن محمد بن ابراهی (۱۳۳۷). ...
  • ابن حوقل، محمدبن حوقل (۱۳۴۵). المسالک و الممالیک، ترجمه جعفر ...
  • ابن خلدون، عبد الرحمان (۱۳۶۴). تاریخ ابن خلدون، ترجمه عبدالمحمد ...
  • ابن کثیر، اسماعیل بن عمر (۱۹۹۸). البدایه و النهایه، بیروت: ...
  • ابن جوزی، ابوالفرج عبدالرحمن بن علی ابوالفضائل جمال الدین (۱۹۴۱). ...
  • اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین (۱۳۸۰). مقاتل الطالبین، ترجمه هاشم ...
  • بلاذری، احمدبن یحیی (۱۳۹۷). الانساب الاشرف، مصحح و محقق محمد ...
  • بیهقی، ابوالفضل محمدبن حسین (۱۳۰۴). تاریخ بیهقی، مصحح خطیب رهبر،۳ ...
  • حسینی فسایی، میرزا حسن (۱۳۸۲). فارسنامه ی ناصری، مصحح منصور ...
  • خوارزمی، ابو عبدالله محمد بن احمد بن یوسف کاتب (۱۳۴۷). ...
  • روذآوری، ظهیرالدین ابوشجاع محمد بن حسین (۱۳۷۹). ذیل تجارب الامم، ...
  • صابی، ابو الحسن هلال بن محسن (۱۳۶۴). رسوم دار الخلافه، ...
  • طبری، محمدبن جریر (۱۳۵۸). تاریخ الرسل و الملوک، ترجمه ابوالقاسم ...
  • القزوینی الرازی، احمدبن فارس بن زکریاء (۱۹۷۹). معجم المقاییس الغه ...
  • قزوینی تتوی، احمد آصف خان. (۱۳۸۲). تاریخ الفی، مصحح غلا ...
  • قمی، حسن بن محمد بن حسن (۱۳۸۵). تاریخ قم، ترجمه ...
  • نیآوردی (۱۹۰۸). الاحکام السلطانیه، قاهره: مطبعه الخانجی بمصر ...
  • مسکویه، احمدبن علی (۱۳۷۹). تجارب الامم و تعاقب الهمم، ترجمه ...
  • نرشخی، محمدبن جعفر (۱۳۶۳). تاریخ بخارا، ترجمه احمدبن محمدقباوی، تلخیص ...
  • یعقوبی، احمدبن اسحاق (۱۹۶۰). التاریخ، ۲ جلد، بیروت: بی نا ...
  • تحقیقات جدیدابن فارس بن زکریا، ابوالحسین احمد (۱۹۷۰). معجم مقاییس ...
  • اشپولر، برتولد (۱۳۷۳). تاریخ ایران در نخستین قرون اسلامی، ترجمه ...
  • ایمانی فر ) رویگر)، محمد (۱۳۸۹). تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، ...
  • پیرنیا، حسن و اقبال آشتیانی، عباس (۱۳۸۰). تاریخ ایران از ...
  • پیرنیا، حسن و اقبال آشتیانی، عباس (۱۳۸۰). تاریخ ایران از ...
  • ترکمنی آذر، پروین (۱۳۸۴). دیلمیان در گستره تاریخ، حکومت های ...
  • جعفری، محمد حسین (۱۳۷۴). تشیع در مسیر تاریخ، قم: دفتر ...
  • حکیمیان، ابو الفتح (۱۳۶۸). علویان طبرستان، تهران: الهام ...
  • خالقی، محمد هادی (۱۳۷۸). دیوان نقابت: پژوهشی درباره پیدایش و ...
  • خضری، احمدرضا (۱۳۸۴). تاریخ خلافت عباسی از آغاز تا پایان ...
  • دهخدا، علی اکبر (۱۳۷۷). لغت نامه، چاپ دوم از دوره ...
  • ر.ن.فرای و دیگران (۱۳۹۴). تاریخ ایران کمبریج؛ از فروپاشی ساسانیان ...
  • راوندی، مرتضی (۱۳۸۲). تاریخ اجتماعی ایران، ۱۲ جلد، چاپ دوم، ...
  • زیدان، جرجی (۱۳۷۲). تاریخ تمدن اسلامی، ترجمه ی علی جواهر ...
  • شیبی، کامل مصطفی (۱۳۵۹). تشیع و تصوف، ترجمه علیرضا ذکاوتی ...
  • صفی پوری، عبدالرحیم بن عبدالکریم (۱۳۸۸). منتهی الارب فی الغه ...
  • فقیهی، علی اصغر (۱۳۵۷). آل بویه و اوضاع زمان ایشان، ...
  • فوکو، میشل (۱۳۹۱). اراده به دانستن، ترجمه نیکو سرخوش و ...
  • فوکو، میشل (۱۳۹۱). تئاتر فلسفه، ترجمه نیکو سرخوش و افشین ...
  • فوکو، میشل (۱۳۹۱). مراقبت و تنبیه، ترجمه نیکو سرخوش و ...
  • کبیر، مفیزالله (۱۳۸۱). آل بویه در بغداد، ترجمه مهدی افشار، ...
  • متز، آدام (۱۳۶۲). تمدن اسلامی در قرن چهارم. ترجمه علیرضا ...
  • مقالاتآژند، یعقوب (۱۳۷۹). «مذهب امامیه در قرن چهارم هجری». (مجله ...
  • پروانه، فرهاد (۱۴۰۰). «منصب نقابت در دوره ی آل بویه»، ...
  • کاظم بیگی، محمد علی (۱۳۸۹). «سامانیان و نقبای حسینی نیشابور». ...
  • ماهیگیر آبکنار، عباس، اللهیار خلعت بری و عباس پناهی (۱۳۹۶). ...
  • مدرسی طباطبایی، سید حسین (۱۳۵۸). «نقابت سادات و برنامه ی ...
  • هاومن، اکسل (۱۹۶۶). Nakib Al – Ashraf ” “. دائره ...
  • Lamabton, A. K. S.“ The Administration and social organization”. (Encyclopidia ...
  • نمایش کامل مراجع