تحلیل رونق و تضعیف طریقت نقشبندیه در ماوراءالنهر و خراسان دوره تیموریان (از نظر تبارشناسی فوکو)
سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 156
فایل این مقاله در 25 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JHR-16-2_006
تاریخ نمایه سازی: 29 خرداد 1402
چکیده مقاله:
به طور نسبی، خط و مشی طریقت نقشبندیه برگرفته از طریقت عبدالخالق غجدوانی (وفات ۵۷۵ ه.ق) است. اما پیدایش این طریقت، منتسب به بهاءالدین محمد نقشبند بخاری (۷۱۷-۷۱۹ ه.ق) است که در منطقه خراسان و ماواراءالنهر ایجاد و گسترش یافت. در دوره تیموریان جانشینان او مقام پیشوایی یافتند. اما اوج رونق و رواج طریقت نقشبندیه در نیمه دوم قرن نهم ه.ق به رهبری خواجه عبیدالله احرار (وفات ۸۹۵ ه.ق) اتفاق افتاد که ارتباط نزدیکی با سلطان ابوسعید داشت، بر این اساس سوال تحقیق این است که: گسترش و تضعیف طریقت نقشبندیه در ماوراءالنهر و خراسان دوره تیموریان متاثر از چه بستر و شرایط فرهنگی و سیاسی بوده است؟ بررسی و تحقیقات نشان داد که نخست:طریقت نقشبندیه بر گرایش مذهبی و طریقتی هیات حاکمه در ماوراءالنهر و خراسان که مرکز قدرت تیموریان بود، تاثیر گذاشت و رونق طریقت نقشبندیه در ماوراءالنهر و خراسان، حاصل ارتباط مستقیم با نظام ارزش گذاری های اجتماعی و اصول اعتقادی آن طریقت با ساختار فرهنگی و سیاسی جامعه دوره تیموریان بوده است. دوم : تضعیف طریقت نقشبندیه در ماوراءالنهر و خراسان پس ازسقوط تیموریان به دلیل تغییر شرایط سیاسی و فرهنگی در خطه ماوراءالنهر و خراسان بود و همین موجب شد تا از نفوذ شیوخ طریقت نقشبندیه و قابلیت تاثیرگذاری آن بر جامعه به شدت کاسته شد. روش این پژوهش همچون تحقیقات تاریخی متکی بر توصیف و تحلیل داده های منابع کتابخانه ای است که در تحلیل های تاریخی از نظریه تبار شناسی فوکو استفاده شده است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
علی پرورش رامکی
دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام ،گروه تاریخ ،دانشکده ادبیات و علوم انسانی،دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران؛
صالح پرگاری
دانشیار گروه تاریخ ،دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه خوارزمی. تهران، ایران.
کاظم میقانی
استادیار گروه تاریخ ،دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه خوارزمی. تهران، ایران.
شهرام یوسفی فر
استاد گروه تاریخ. دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران. تهران،
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :