بازخوانی انتقادی ناسیونالیسم باستانگرای دولت پهلوی؛ مبنای همبستگی یا عامل گسست؟

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 107

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JHR-16-2_005

تاریخ نمایه سازی: 29 خرداد 1402

چکیده مقاله:

مفهوم هویت، چیستی و کیستی انسان را در اجتماع مورد مطالعه قرار می دهد. در دوران جدید با ترویج ناسیونالیسم، مقوله هویت ملی به عنوان مهم ترین هویت انسان در اجتماع مطرح و این هویت صورت بندی ساخت سیاسی- اجتماعی کشورها و نظام بین الملل را رقم زده است. در ایران به دنبال آشنایی ایرانیان با ناسیونالیسم، بنا به دلایل و معضلات داخلی و خارجی، نخبگان سیاسی و اجتماعی از آن استقبال کرده و آن را به یک جریان پرتوان در جامعه مبدل کردند. دولت پهلوی با توجه به قابلیت ناسیونالیسم در قالب و محتواپذیری اش، نوع باستانگرای آن را به ایدئولوژی دولت مدرن خود تبدیل کرد. این ناسیونالیسم کارکردهای متعددی در برسازی خودآگاهی ایرانیان از عصر پهلوی تا به امروز داشته است؛ این پژوهش به روش تاریخی-تحلیلی بر آن است به این سوال پاسخ دهد که چگونه ناسیونالیسم دولت پهلوی -ناسیونالیسم رمانتیک/ باستانگرا-زمینه را برای بروز بحران هویتی در جامعه ایرانی فراهم آورده است؟ فرض مقاله این است که این ناسیونالیسم خود از عوامل شکاف های هویتی در ایران بوده است. دستاوردهای مقاله نشان می دهدکه ناسیونالیسم باستانگرای دولت پهلوی با ناب سازی هویتی و دگرسازی از اسلام و هویت قومی-زبانی، سکولارسازی آن، بهره گیری از آن در روند نوسازی جامعه، تاریخگرا بودن آن و نادیده گرفتن حقوق مدنی، زمینه بروز بحران و تشتت هویتی را در ایران فراهم کرد.

کلیدواژه ها:

هویت ملی ، حکومت پهلوی ، ناسیونالیسم ، مدرن سازی ، ناسیونالیسم باستانی هویت قومی-زبانی

نویسندگان

رضا بیگدلو

استادیار تاریخ ایران دوره اسلامی ،پژوهشگاه علوم انتظامی و مطالعات اجتماعی، تهران، ایران

سید محمود سادات

استادیار گروه تاریخ پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی

زینب احمدوند

استادیار گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، شهر ارومیه، کشور ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آبراهیامیان، یرواند (۱۳۷۷) ایران بین دو انقلاب، ترجمه کاظم فیروزمند ...
  • آخوندزاده، میرزا فتحعلی (۱۳۵۷) الفبای جدید و مکتوب، به کوشش ...
  • اتابکی، تورج (۱۳۸۵) پان ترکیسم و ملی گرایی ایرانی؛ ایران ...
  • استنفورد، مایکل (۱۳۸۴) درآمدی بر فلسفه تاریخ، ترجمه احمد گل ...
  • اشرف، احمد (۱۳۹۵) هویت ایرانی، ترجمه حمید احمدی، تهران، نشر ...
  • اشرف، احمد، «بحران هویت ملی و قومی در ایران»، ایران ...
  • افروغ، عماد (۱۴۰۰)، هویت ایرانی در گذر تاریخ؛ نقد و ...
  • افشار، محمود، مجله آینده، سال ۲، شماره ۸، دی ماه ...
  • اکبری، محمدعلی (۱۳۸۴) تبارشناسی هویت جدید ایرانی، تهران، نشر علمی ...
  • انسار، پی یر (۱۳۸۱) ایدئولوژی ها، کشمکش و قدرت، ترجمه ...
  • ایرانشهر، حسین کاظم زاده (۱۲۹۷)، تجلیات روح ایرانی در ادوار ...
  • بروجردی، مهرزاد (۱۳۸۹)؛ تراشیدم، پرستیدم، شکستم، تهران، نشر نگاه معاصر ...
  • بزارسلان، حمید (۱۳۹۸) «ملاحظاتی در گفتمان تاریخنگارانه کرد در ترکیه»؛ ...
  • بشیریه، حسین (۱۳۸۰)، موانع توسعه سیاسی در ایران، تهران: گام ...
  • بشیریه، حسین (۱۳۸۳) ایدئولوژی سیاسی و هویت اجتماعی در ایران؛ ...
  • بشیریه، حسین (۱۳۹۸) از اینجا تا ناکجا، تهران، نشر نی ...
  • بلیکی، نورمن (۱۳۹۳) پارادایم های تحقیق در علوم انسانی، ترجمه ...
  • پهلوی، محمدرضا (۱۳۴۵)، انقلاب سفید، تهران، چاپخانه بانک ملی ...
  • توفیق، ابراهیم (۱۴۰۰)، بازآرایی امپراتوری، تهران، گام نو ...
  • توکلی طرقی، محمد (۱۳۸۲) تجدد بومی و بازاندیشی تاریخ، تهران، ...
  • جنکینز، کیت (۱۳۸۴) بازاندیشی تاریخ، ترجمه ساغر صادقیان، تهران، نشر ...
  • داوری، رضا (۱۳۶۵)، ناسیونالیسم و انقلاب، تهران: انتشارات دفتر پژوهش ...
  • رحمانیان، داریوش (۱۳۸۲) تاریخ علت شناسی انحطاط و عقب ماندگی ...
  • سلیمانی، غلامعلی و آزرمی، علی (۱۳۹۶) «ملی گرایی باستانگرا و ...
  • شهابی، هوشنگ (۱۳۸۵) مقررات لباس پوشیدن در ترکیه و ایران؛ ...
  • شیرازی، اصغر (۱۳۹۵)، ایرانیت، ملیت، قومیت، تهران: جهان کتاب ...
  • صفا، ذبیح الله (۱۳۴۶)، تاریخ علوم عقلی در تمدن اسلامی ...
  • ضیاءابراهیمی، رضا (۱۳۹۶) پیدایش ناسیونالیسم ایرانی؛ نژاد و سیاست بی ...
  • عظیمی، فخرالدین (۱۳۹۹)، هویت ایران، تهران، نشر آگاه ...
  • فروغی، محمدحسین ادیب اصفهانی (ذکاءالملک)(۱۳۱۸) تاریخ ایران از اول تاریخ ...
  • قمری، داریوش (۱۳۸۰)، تحول ناسیونالیسم در ایران ۱۳۲۰-۱۳۳۲، تهران: مرکز ...
  • کالینگوود، آر. جی. (۱۳۸۵) مفهوم کلی تاریخ، ترجمه علی اکبر ...
  • کاتم، ریچ، ارد (۱۳۷۸)، ناسیونالیسم در ایران، ترجمه احمد تدین، ...
  • کاوه، سال اول، ۲۱ جمادی جمادی الاخر ۱۳۳۴، شماره ۵ ...
  • کالهون، کریگ (۱۳۹۲)، ناسیونالیسم، ترجمه محمد رفیعی مهرآبادی، تهران: آشیان ...
  • کرمانی، میرزا آقاخان (۱۳۲۶ ق) آیینه سکندری (تاریخ ایران)، چ ...
  • کریمی مله، علی و گرشاسبی، رضا، باستان گرایی جدید و ...
  • ماتی، رودی (۱۳۸۲)، «آموزش وپرورش در دوره رضاشاه»، در رضاشاه ...
  • مانزلو، آلن (۱۳۹۴) واساخت تاریخ، ترجمه مجید مرادی سده، تهران، ...
  • مردی ها، مرتضی، «تناقض نمای نظری ناسیونالیسم»، مجله دانشکده حقوق ...
  • مسعود و زیباکلام، صادق (۱۳۹۷) «تبارشناسی ایدئولوژی ناسیونالیسم باستانگرا و ...
  • ملایی توانی، علیرضا (۱۳۹۵) گفتمان تاریخ نگاری رسمی دوره پهلوی ...
  • نفیسی، سعید (۱۳۴۴) تاریخ شهریاری رضاشاه (از اسفند ۱۲۹۹ تا ...
  • نفیسی، سعید (۱۳۴۵) تاریخ معاصر ایران از چهارم اسفندماه ۱۲۹۹ ...
  • هابزبام، ای. جی. (۱۳۸۲)، ملت و ملی گرایی پس از ...
  • ولی، عباس (۱۳۹۸) «تبارشناسی کردها؛ برساخت ملت و هویت ملی ...
  • Amanat, Abbas(۲۰۱۲), Legend, Legitimacy and making a national narrative in ...
  • نمایش کامل مراجع