متن شناسی رساله جامع الهدایه فی علم الرمایه

رساله جامع الهدایه فی علم الرمایه نوشته نظام الدین احمدبن محمد معروف به شجاع الدین درودباشی بیهقی است که در سال ۷۱۸ ه.ق. نوشته شده و موضوع آن فنون تیراندازی و کمانداری است که در هفده فصل جداگانه ترتیب داده شده است. این نسخه را نخستین بار محمدتقی دانش پژوه در ۱۳۴۲ در مجله «فرهنگ ایران زمین» بدون تصحیح، ویرایش و پژوهش بر روی متن آن، براساس یک نسخه که در اختیار داشته، به چاپ رسانده است؛ درحالی که امروزه از این رساله سیزده نسخه در کتابخانه های مختلف داخلی و خارجی ثبت شده است. از آنجا که این رساله از اهمیتی تاریخی و محتوایی برخوردار است، نویسندگان برآنند تا با پژوهش در متن این رساله، ضمن معرفی آن، ضرورت تصحیح و چاپ ویراسته این رساله را بیان کنند.این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع موجود کتابخانه ای انجام گرفته است. با توجه به اینکه نویسنده این رساله خود در تیراندازی تخصص داشته، محتوای رساله و نیز نوع و سبک کاربرد واژگان و اصطلاحات نظامی در آن قابل توجه است و ثبت آنها در فرهنگ های لغات برای غنی بخشیدن به زبان فارسی در این حوزه اهمیتی دوچندان دارد. همچنین این رساله از نظر موضوعی تکمیل کننده دیگر رساله ها در این زمینه است که راه را برای پژوهش های کامل تر در این حوزه هموار می سازد. صرف نظر از کاربرد پربسامد واژگان و اصطلاحات ویژه تیراندازی در آن، این رساله عاری از ویژگی های سبکی برجسته و منحصربه فرد زبانی است. همچنین نثر این کتاب روان است که در برخی از موارد به همراه ابیاتی از شاعران برجسته ادب فارسی است.