ضرورت تصحیح تاریخ گیتی گشا و معرفی دست نویس های اثر

یکی از مهمترین منابع پژوهش در تاریخ زندیه، کتاب تاریخ گیتی گشا اثر میرزا سید محمد صادق موسوی اصفهانی متخلص به نامی (درگذشت ۱۲۰۴ ق)، شاعر خوش ذوق و نویسنده توانای این دوره می باشد. این اثر دارای دو ذیل است که پس از درگذشت نویسنده توسط شاگردش میرزا عبدالکریم بن علیرضا شریف شیرازی و پس از او محمدرضا شیرازی تکمیل گردیده است. روی هم رفته این اثر با احوال و اوصاف کریم خان زند آغاز و تا پایان کار لطفعلی خان زند (۱۲۰۹ق) را روایت می نماید. نخستین بار در سال ۱۳۱۷ش سعید نفیسی تنها با بهره گیری از یک نسخه خطی متاخر و به اذعان خویش پرغلط و مخدوش گیتی گشا را بدون گزارش اختلاف نسخ و با بازآفرینی قریب به ۲۵ صفحه از دست نویس اصلی، تصحیح نموده است. با بررسی های صورت گرفته و با مراجعه به فهارس این مسئله روشن می شود که از این اثر قریب به ۳۷ دست نویس در کتابخانه های ایران و جهان موجود می باشد و بسا دست نویس هایی که بسیار به تاریخ تالیف گیتی گشا نزدیک بوده و مصحح از آن ها بهره نبرده است. بنابراین با دستیاب شدن این دست نویس ها این ضرورت احساس می شود که این اثر بااهمیت و ارزشمند مجدد مورد تصحیح و مداقه قرار گیرد تا اثری منقح با تعلیقات از آن ارائه گردد. در این جستار ضمن اشاره به کاستی های تصحیح سعید نفیسی به معرفی دست نوشت های موجود از این اثر می پردازیم.کلیدواژگان: تاریخ گیتی گشا، محمدصادق نامی اصفهانی، زندیه، عبدالکریم شیرازی، محمدرضا شیرازی.