سیر تطور سرجامه های اندرونی و بیرونی زنان بر اساس روان شناسی فرهنگی در عصر قاجار

هدف پژوهش حاضر، بررسی سیر تطور سرجامه ­های اندرونی و بیرونی زنان بر اساس روان شناسی ­فرهنگی در عصر قاجار بود. جامعه پژوهش، کلیه متون روان شناسی ­فرهنگی و تاریخ­نگاری مربوط به سرجامگان زنان عصر قاجار بود. نمونه پژوهش، انواع سرجامه زنانه عصر قاجار بود که به­ صورت هدفمند بر تاج، تاج­کلاه، سربند، عرقچین، لچک و چارقد، چادر، چادر گل­دار، روبنده و پیچه مشتمل شد. روش پژوهش کیفی به شیوه توصیفی تحلیلی است.  جمع آوری اطلاعات کتابخانه­ ای، به صورت فیش ­برداری و بررسی تصاویر ازمیان منابع روان­شناسی­ فرهنگی و تاریخ ­نگاری موجود، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در طول تاریخ حکومت قاجاریان، در باب سرجامگان زنانه فضای اندرونی؛ تاج و تاج­کلاه در طبقات فرادست جای خود را به چارقد و لچک سپرد؛ اما درمقابل پوشش سر در فضای بیرونی تقریبا ثابت باقی ماند و سرجامه اندرونی در مرور ایام، کامل­تر و کم­تکلف­تر شد. از سوی دیگر؛ در برابر این دگرگونی در فضای داخلی، سرجامه بیرونی یعنی چادر، روبنده و پیچه بود که تقریبا به سنت پیشین خود وفاداری نشان داد و در طول حیات خود، با تغییر جزیی در جنس، پیچه ­های بافته شده از موی اسب جایگزین روبنده­های پارچه­ ای شد. درمجموع می ­توان نتیجه گرفت درمقابل تنوع و دیگرگونی در انواع سرجامگان زنانه اندرونی در عصر قاجار ازیک ­سو و منسوجات کاربردی در تهیه آن­ها از سوی دیگر؛ پوشش سر در بیرون، محدود و ثابت ماند.