مقایسه مزیت نسبی صادراتی نخود ایران با سایرکشورهای صادرکننده

توسعه صادرات تامین کننده منابع ارزی برای توسعه اقتصادی است و میتواند نقش تعیین کننده ای در شکل گیری ساختارهای اقتصادی، تخصیص بهینه منابع، استفاده از صرفه های ناشی از مقیاس تولید، دستیابی به تخصص بینالمللی و غیره داشته باشد. بنابراین تقویت بخش کشاورزی با هدف افزایش صادرات بخش و سهم آن در صادرات غیرنفتی و بازارهای صادراتی میتواند به رفع مشکلات اقتصادی کشور کمک شایانی نماید. بررسی ها نشان میدهد تغییرات چشمگیر و معنیداری در تولید حبوبات اتفاق نمیافتد در حالیکه روند رو به رشد جعیت و ضرورت تامین مواد غذایی و عناصر غذایی از جمله پروتئین در کشورهای در حال توسعه و کم درآمد افزایش مصرف حبوبات را در دنیا در پی دارد. لذا تجارت این محصول با نوسانات و ریسک قیمتی بالاتری روبرو است. ضمن آنکه این موضوع از جذابیت تجارت این محصول در دنیا کم میکند، از طرف دیگر با تولید مطلوب نخود با کیفیت که بازارهای صادراتی پذیرای آن هستند میتوان این ریسک قیمتی را به فرصت تبدیل نمود. طی سالهای ۲۰۰۰ الی ۲۰۲۱ میلادی همواره صادرات نخود توسط ایران وجود داشته است. لذا نتایج نشان میدهد طی سالهای مورد بررسی به استناد شاخص محاسباتی با ارقام بیش از یک، ایران در صدور نخود دارای مزیت نسبی بوده است. لیکن طی زمان، روند شاخص مزیت نسبی محاسباتی بیان می دارد که ایران به دنبال خلق مزیت نسبی در صادرات محصول نخود نبوده است و به نوعی مزیت نسبی در صدور نخود به بازارهای جهانی را از دست داده است. به عبارتی سیاستهای دولت در قالب ممنوعیتهای صادراتی و تصمیمهای مقطعی در خصوص محصول و تلفیق آن با شرایط بیثباتی اقتصادی و ارزی کشور موجب شده است در خصوص این محصول مسیر صادراتی مناسبی طی نگردد. بنابراین برای افزایش صادرات نخود باید یک راهبرد مشخص صادراتی طراحی شود. تحقق راهبرد صادراتی مستلزم تدوین سیاستهای درازمدت صادراتی و هماهنگ و مشخص است. بخشی از این راهبرد را میتوان در راستای اصلاح ساختار تولید و تبدیل آن به تولید برای صدور به بازارهای جهانی به کار بست. این کار از طریق استفاده از رقمهای بازارپسند و پرمحصول اجرا شدنی است.