ارزیابی و پتانسیل یابی منابع آب زیرزمینی با استفاده از روش سلسله مراتبی-فازی (Fuzzy-AHP) و داده های سنجش از دور (مطالعه موردی: دشت بم-نرماشیر)

پتانسیل یابی منابع آب زیرزمینی یکی از مهم­ترین روش­های مدیریت بهره برداری از آب برای مقابله با کم آبی است. در این پژوهش به منظور شناسایی مناطق مستعد پتانسیل یابی منابع آب زیرزمینی دشت بم-نرماشیر از مدل سلسله فازی و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) استفاده شد. معیارهای موردنظر ازجمله بارندگی، دما، جهت جغرافیایی، شیب، کاربری اراضی، فاصله از رودخانه، پوشش گیاهی، فاصله از چاه و چشمه، فاصله از جاده، فاصله از گسل، فاصله از شهر و روستا، بافت خاک و قابلیت نفوذپذیری سازند برای تصمیم گیری انتخاب شدند و وزن هریک از آن­ها با بهره­گیری از مدل AHP محاسبه و اولویت­بندی شدند. سپس لایه­های موردنظر فازی گردیده و نقشه­های شاخص­ها در محیط ArcGIS تهیه شد، پس ازآن نقشه­ی نهایی پتانسیل آب زیرزمینی آماده گردید. درنهایت برای اعتبارسنجی نقشه­ی پتانسیل یابی آب های زیرزمینی در منطقه از منحنی ROC استفاده شد که نتیجه ارزیابی با استفاده از این منحنی، حاکی از دقت زیاد این روش در تهیه نقشه پتانسیل آب زیرزمینی در محدوده­ی مطالعاتی است. همچنین نتایج نشان داد مناطق با زیرمعیارهای زمین شناسی بیشترین وزن (۶۱۴/۰) و اقلیمی کمترین وزن (۱۱۷/۰) را به خود اختصاص داده­اند. مقدار نرخ ناسازگاری در این طرح ۰۵/۰ به دست آمد که مقداری کوچک تر از ۱/۰ است، و نشان­دهنده رعایت سازگاری در نظرات و قضاوت های تصمیم­گیرندگان تحقیق است. درنهایت نتایج نشان داد که حدود ۷۷/۷ درصد از مساحت کل دشت معادل ۵۴/۷۵۵ کیلومترمربع مناسب جهت اجرای سامانه های پتانسیل­یابی منابع آب زیرزمینی است. همچنین ۵۷/۱، ۷۱/۳۱، ۹۸/ ۵۸ و ۷ درصد از اراضی دشت به ترتیب دارای استعداد خیلی ضعیف، ضعیف، متوسط و زیاد برای پتانسیل یابی منابع آب زیرزمینی می­باشند.