بررسی عوامل موثر بر تمرکز صادرات برحسب کالایی و کشوری با تاکید بر سیاست های اقتصاد مقاومتی

در سال­های اخیر با تشدید تحریم­های غرب علیه جمهوری اسلامی ایران با هدف متوقف کردن برنامه­های صلح­آمیز هسته­ای ایران واژه اقتصاد مقاومتی به ادبیات اقتصادی کشور اضافه و متناسب با شرایط اقتصاد کشور مورد بحث قرار گرفته است. یکی از مهمترین سیاست­های کلی اقتصاد مقاومتی در مبحث تنوع صادرات کالایی و کشوری، حمایت همه جانبه هدفمند از صادرات کالا ها و خدمات به تناسب ارزش افزوده و با خالص ارزآوری مثبت می­باشد. همچنین یکی از بحث­های اخیر در نظریه توسعه اقتصادی درجه تنوع و تخصص در ساختار تولید و تجارت با کشورها است. لذا با توجه به اهمیت موضوع در این مطالعه به بررسی عوامل موثر بر تمرکز صادرات برحسب کالایی و کشوری با تاکید بر سیاست های اقتصاد مقاومتی پرداخته شد. در این مطالعه عوامل موثر بر تنوع صادرات کالایی و کشوری با رویکرد اقتصاد مقاومتی در اقتصاد ایران طی دوره ۱۳۹۴-۱۳۵۰ با استفاده از سیستم معادلات همزمان و روش GMM مورد ارزیابی قرار گرفته است. برای بررسی نقش بی­ثباتی اقتصاد کلان روی تمرکز صادرات یک شاخص ترکیبی از نرخ ارز و تورم ساخته شده و با استفاده از الگوهای ARCH و GARCH وارد مدل ما می­شوند. نتایج این بررسی نشان می­دهد که بی­ثباتی اقتصاد کلان تاثیر مثبت و تولید ناخالص داخلی تاثیر منفی بر تمرکز صادرات کالایی و کشوری، کیفیت نهادهای سازمانی تاثیر منفی بر تمرکز صادرات کالایی و تحریم ها تاثیر مثبت بر تمرکز صادرات کشوری دارد. تحریم ها و بی­ثباتی اقتصاد کلان از طریق ایجاد تنگناهای تولید و افزایش محدودیت­ها موجب تمرکز در صادرات کالایی و کشوری در ایران شده است.