اقتباس مفاهیم قرآنی در مقتل های نسخه خطی صحیفه قاصریه و انعکاس آن بر پرده خوانی قاجاری

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 73

فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ISLART-19-47_027

تاریخ نمایه سازی: 12 تیر 1402

چکیده مقاله:

صحیفه قاصریه اثر قاصر کرمانی از شاعر عصر بازگشت ادبی است. این نسخه خطی شامل پنج مقتل در رویدادهای کربلا و در چهار هزار بیت سروده شده ­است. یکی از رایج ترین شیوه­های بهره گیری از آیات قرآن کریم در شعر، اقتباس و انواع آن است. قاصر کرمانی در صحیفه خود از آیات قرآن کریم، بهره جسته است. او  در استفاده از آیات قرآنی زیاده روی نمی کند، و همواره جانب اعتدال را نگه می دارد. از سوی دیگر، او آیات را برای اثبات مدعای خویش به کار می گیرد. با مطالعه  صحیفه قاصریه می توان به میزان دانش و تسلط قاصرکرمانی به آیات قرآن کریم پی برد. پژوهش حاضر تلاش دارد تا با روش توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر ابزار کتابخانه ای به این سوول پاسخ دهد که کدام یک از اقسام اقتباس در صحیفه قاصریه، کارکرد و بسامد بیشتری دارد؟مضامین قرآنی و مقتل نویسی چه بازتابی در پرده خوانی دوره قاجار داشته است؟ براساس نتایج تحقیق، قاصر کرمانی در صحیفه قاصریه اغلب از معنی و مضمون آیات قرآن کریم بهره گرفته است. اقتباس وی از قرآن کریم نوعی اقتباس آزاد و غیرمستقیم محسوب می شود؛ این امر دال بر توانایی و انس و الفت شاعر با قرآن کریم است و چنین اقتباسی را باید اقتباس خلاق نامید. بررسی مضامین پرده خوانی دوره قاجاری نیز حاکی از امتداد کاربست مفاهیم قرآنی در این هنر است.اهداف پژوهش: بررسی مفاهیم قرآنی در مقتل های نسخه خطی صحیفه قاصریه.بررسی مقتل های نسخه خطی صحیفه قاصریه بر پرده خوانی قاجاری.سوالات پژوهش:مفاهیم قرآنی در مقتل های نسخه خطی صحیفه قاصریه چه جایگاهی داشته است؟مضامین قرآنی و مقتل های صحیفه قاصریه چه بازتابی بر پرده خوانی قاجاری داشته است؟

نویسندگان

فاطمه کامیابی

دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران

داریوش کاظمی

استادیارگروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرمان. دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران

مریم شایگان

استادیارگروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آبرامز، ا. اچ. (۱۳۸۳). فرهنگ توصیفی اصطلاحات ادبی. ترجمه: حمید ...
  • آیتی، محمدحسین. (۱۳۷۱). بهارستان. مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی ...
  • ابوالفتوح رازی، حسین بن علی. (۱۳۶۷). روض الجنان و روح ...
  • پادشاه، محمد. (۱۳۵۵). آنندراج، فرهنگ جامع فارسی. زیرنظر محمد دبیرسیاقی، ...
  • جانتی، لوییس. (۱۳۸۱). شناخت سینما. ترجمه ایرج کریمی، تهران: روزگار ...
  • خوارزمی، موفق بن احمد. (۱۳۷۳). المناقب. قم: چاپ مالک محمودی ...
  • دانش پژوه، محمدتقی. (۱۳۴۸). فهرست نسخه های خطی کتابخانه مرکزی ...
  • دهخدا، علی اکبر. (۱۳۶۵). لغت نامه. تهران: موسسه لغت نامه ...
  • راشد محصل، محمدرضا. (۱۳۸۹). نام شناخت توصیفی منظومه های دینی ...
  • سیوطی، عبدالرحمن بن ابی بکر. (۱۳۸۰). الاتقان فی علوم القرآن. ...
  • شمس العلمای گرگانی، محمدحسین. (۱۳۷۷). ابدع البدایع. تبریز: احرار ...
  • صادقیان، محمدعلی. (۱۳۸۷). زیور سخن در بدیع فارسی. یزد: دانشگاه ...
  • طباطبایی، محمدحسین. (۱۳۷۴). المیزان. ترجمه: سید محمد باقر موسوی همدانی، ...
  • غیاث الدین رامپوری، محمد. (۱۳۶۳). غیاث اللغات. تهران: امیرکبیر ...
  • قاصرکرمانی. (بدون تاریخ). صحیفه قاصریه. شماره ۸۲۳ کتابخانه و مرکز ...
  • (بدون تاریخ). صحیفه قاصریه. شماره ۲۹۰۲ و ۱۱۷۴ کتابخانه مرکزی ...
  • کاشفی سبزواری، میرزا حسین. (۱۳۶۹). بدایع الافکار فی صنایع الاشعار. ...
  • لوته، یاکوب. (۱۳۸۸). مقدمه‎ای بر روایت در ادبیات و سینما. ...
  • محبتی، مهدی. (۱۳۸۰). بدیع نو. تهران: سخن ...
  • مجلسی، محمدباقر. (۱۳۸۱). بحارالانوار. تهران: امیرکبیر ...
  • مطهری، مرتضی. (۱۳۸۹). مجموعه آثار. تهران: انتشارات صدرا ...
  • معین، محمد. (۱۳۶۴). فرهنگ فارسی. تهران: امیرکبیر ...
  • مکارم شیرازی، ناصر. (۱۳۶۶). تفسیر نمونه. قم: انتشارات دارالکتب الاسلامیه، ...
  • منزوی، احمد.(۱۳۴۸). فهرست نسخه های خطی. تهران: موسسه فرهنگی منطقه ...
  • همایی، جلال الدین. (۱۳۷۱). فنون بلاغات و صناعات ادبی. تهران: ...
  • نفیسی، علی اکبر. ( ۱۳۴۳). فرهنگ ناظم الاطباء. تهران: انتشارات ...
  • مقالاتتقوی، لیلا. (۱۳۹۵). «پرده خوانی گونه خاصی از نقالی مذهبی». ...
  • حیدری، مرتضی. (۱۳۹۶). «بررسی انواع اقتباس های قرآنی در دیوان ...
  • خاوری، سیدخسر. (۱۳۸۳). «از واژه به مفهوم: اقتباس یا ترجمه ...
  • رادمرد، عبدالله و همکاران. (۱۳۹۲). «منظومه های حماسی عاشورایی مقامات ...
  • زرنگ و همکاران. (۱۳۹۸). «ذکر حسین در حماسه های دینی ...
  • صباغی، علی. (۱۳۹۴). «نقد و بررسی اقتباس از قرآن با ...
  • عالی محمودی، امیدوار؛ نوریان، سید مهدی و فشارکی، محمد. (۱۳۹۶). ...
  • گله داران، لیلی؛ پورزرین، رضا. (۱۳۹۸). «نقش نقال و نقش ...
  • محمودی، مریم. (۱۳۸۹). «اقتباس و تضمین آیات قرآن در تاریخ ...
  • نمایش کامل مراجع