سنجش اثرات شمول مالی بر ثبات مالی در ایران و کشورهای منتخب اسلامی

نقش انکارناپذیر بانک­ ها در تجمیع و تخصیص منابع مالی زمانی امکان­ پذیر و پایدار است که بانک‎ها از ثبات مالی برخوردار باشند، به ویژه زمانی که با بحران­ های مالی روبه ‎رو می ­شوند. یکی از عوامل مهم و اثرگذار بر ثبات مالی، معیار شمول مالی است. از این‎رو، در پژوهش حاضر اثر شمول مالی بر ثبات مالی در کشورهای منتخب اسلامی و ایران در دوره ۲۰۲۰-۲۰۰۵ مطالعه شده است. نتایج برآورد مدل با روش پانل دیتای پویا نشان می­ دهد که شمول مالی تاثیر مثبت و معناداری بر ثبات مالی دارد. به عبارت دیگر، هر اندازه تعداد دستگاه ­های خودپرداز، تعداد شعب بانکی و تعداد حساب­ های بانکی بیش‎تر باشد، دسترسی و تمایل افراد به استفاده از خدمات مالی تسهیل و بیش‎تر می ­شود. بدین ترتیب، میزان پس ­انداز و سپرده ­گذاری افراد در بانک‎ها بیش‎تر می‎شود و این امر نرخ بازده دارایی ­ها و توانایی مقابله بانک­ ها با بحران‎های مالی را افزایش می‎دهد و بر ثبات مالی آن‎ها تاثیر مثبت دارد. بالا بودن نسبت وام‎های غیرعملیاتی، نسبت هزینه به درآمد و نسبت وام به سپرده نیز تاثیر منفی و معناداری بر ثبات مالی دارند. همچنین، تاثیر متغیرهای کلان اقتصاد بر ثبات مالی مثبت و معنادار است. به عبارت دیگر، با افزایش تورم و تولید ناخالص داخلی ثبات مالی بانک ­ها افزایش می‎یابد.