برنامه درسی پنهان و نقش آن در نظام آموزشی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان

هر نظام آموزشی برای رسیدن به اهداف خود باید دارای برنامه درسی جامع و کامل باشد لذا بدون داشتن برنامه ای جامع و کامل نمیتوان به اهداف مورد نظر رسید. برنامه درسی انواعی دارد که هر کدام جای بحث بسیاری دارد که یکی از این برنامه ها، برنامه درسیپنهان (مستتر) است که اگرچه نوشته نمی شود اما تاثیر به مراتب بیشتر از انواع دیگر برنامه ها بر یادگیری دارد. مفاهیم برنامه درسیپنهان از جمله مفاهیم بسیار ارزشمند و راهگشا در تفکر و عمل برنامه ریزی درسی است. برنامه درسی پنهان بعد غیرقابل پیش بینییادگیری است. طراحی آموزشی بدون توجه به این بعد، غفلت از بخش مهمی است که در یادگیری دانش آموزان تاثیر فراوان دارد.برنامه درسی پنهان را باید یکی از سرمایه های مفهومی رشته برنامه درسی به شمار آورد. طرح این مفهوم سبب شده است تا نگاهسطحی نگرانه نسبت به پدیده برنامه درسی کاهش یافته، پدیده مذکور نه صرفا در بعد طراحی، بلکه در سطح اجرا نیز مدنظر قرارگرفته، پویایی های آن رصد شود. اگر چه این مفهوم نخستین بار در سال ۱۹۸۶ توسط فیلیپ جکسون مورد استفاده قرار گرفت، اما درطی چند دهه گذشته بسیار مورد توجه نظریه پردازان حوزه برنامه درسی قرار گرفته است و هر یک از زاویه خاصی آن را مورد بررسیقرار داده اند، به گونه ای که تا امروز بیش از هزاران مقاله و کتاب در مورد آن به رشته تحریر درآمده است. این تنوع دیدگاه ها و نظریهها از یک سو باعث غنای تئوریک مفهوم برنامه درسی پنهان شده و از سوی دیگر شناخت و درک آن را برای بسیاری از افراد مشکلنموده است. پژوهش حاضر، به روش مروری- کتابخانه ای انجام شده است و به صورت توصیفی تبیینی به مطالعه برنامه درسی پنهان و نقش آن در نظام آموزشی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان پرداخته شده است. هدف از نوشتن این مقاله آگاهی و حساسیتبیشتر مجریان تعلیم و تربیت نسبت به یادگیری متربیان است همچنین هدف دیگر این است که مربیان دقت بیشتری نسبت به هرآنچه که متربیان را احاطه کرده است، داشته باشند. نتایج این تحقیق نشان می دهد که برنامه درسی پنهان تاثیری به مراتب بیشترنسبت به سایر برنامه های درسی بر متربیان دارد و باید مورد توجه مربیان قرار بگیرد.