بررسی جریان تمایززدایی در عرفان از آغاز تا قرن نهم هجری(بررسی موردی: شطح و طامات)
محل انتشار: فصلنامه عرفان اسلامی، دوره: 19، شماره: 76
سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 82
فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_IAUZ-19-76_002
تاریخ نمایه سازی: 13 تیر 1402
چکیده مقاله:
کی از وجوه تمایز صوفیه نسبت به سایر فرقهها و نحلهها، موضوع شطح و طامات بوده که از قضا یکی از جنجالیترین ویژگیهای گفتاری این قشر بودهاست. در این پژوهش به بررسی جریان تمایززدایی در عرفان با تاکید بر پدیده شطح و طامات از آغاز تا قرن نهم هجری پرداختهایم. نتایج پژوهش نشانمیدهد که اگرچه عرفا در ابتدا برای متمایزساختن خود از سایر جریانهای فکری، به برخی آداب و رسوم و رفتارهای خاص رویآوردهاند، اما رفتهرفته این تمایزیابیها مورد انتقاد و مخالفت دو گروه قرارگرفتهاست؛ گروهی که بهمنظور تخطئه کلیت عرفان، سنتهای ویژه عرفا را دستاویز هجمه خود قراردادهاند و گروه دیگری که از قشر عرفا، اقدام به مبارزه با این افراط و رد و انکار برخی ویژگیهای رفتاری و گفتاری عرفا کردهاند. بنابراین موج تمایززدایی از عرفان که از ابتدای شکلگیری این جریان فکری به حیات خود ادامهدادهبود، رفتهرفته شدیدتر و همهگیرتر شد و از آنجا که خود عرفا نیز با اتکا به نقد درونگفتمانی، به پایش و پالایش آداب و رسوم غیرعادی عرفان پرداختند، شطح و طامات نیز مورد هجمه قرارگرفت و بعدها صوفیه بنا به مصلحت خویش و به منظور پاسداری از اعتقادات و باروهای اصیل خویش، شطح و طامات را که زمانی وجه ممیزه عرفان بود، بهدلیل جنجالآفرینی و حاشیهسازیاش، از گفتار و سیره خویش زدودند
کلیدواژه ها:
نویسندگان
محسن فاسونیه چی
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه ارومیه، ایران
علیرضا مظفری تازه کند
استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه ارومیه،ایران. نویسنده مسئول: a.mozaffari@urmia.ac.ir
عبدالناصر نظریانی
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه ارومیه، ایران.