چالش های پزشکی و حقوقی نظام سلامت مطالعه موردی : آیین نامه شرایط عمومی بیمه نامه مسئولیت مدنی حرفه ای پزشکان

بی تردید یکی از مباحثی که در تعامل طب و قضا برجستگی خود را نشان می دهد مساله »مسئولیت پزشکی « است . مسئولیت پزشکی خود نیز نتیجه رابطه پزشک و بیمار است که در این رابطه ، پزشک ، بر وفق نظامات مقرر وظیفه دارد در درمان و معالجه بیمار همت گمارد و هرگونه »خطا و قصور« از سوی وی ، موجب تحقق مسئولیت حقوقی و کیفری خواهد بود در واقع ، زمانی که میان بیمار و پزشک رابطه ای حقوقی برقرار می گردد، مسئولیت پزشک در این زمینه تبلور می یابد و ضمانت اجرای قصور و خطا در مسئولیت پزشکی ناشی از این رابطه ، موجب ظهور و بروز »مسئولیت حقوقی و کیفری « برحسب مورد می -گردد. به موجب مسئولیت مدنی هر خسارتی ناشی از تقصیر، بی احتیاطی ، بی مبالاتی و عدم مهارت قابل جبران خواهد بود. پزشکان و پیراپزشکان نیز مانند دیگر مشاغل جامعه در معرض اشتباهات حرفه ای قرار دارند و در مقابل صدمات جسمانی ، روانی و یا فوت بیمار ناشی از خطا، اشتباه، غفلت و یا قصور در انجام معالجه ، تجویز نادرست ، عمل های جراحی طبق قانون مقصر و مسئول شناخته شده و ملتزم و متعهد به جبران خسارت خواهند بود که با توجه به هزینه های سنگین این حوزه، پزشکان جهت آرامش خاطر حرفه ای ، می بایست نسبت به درخواست صدور بیمه مسئولیت پزشکی اقدام نمایند. اما مداقه در قوانین حاکم بر این حوزه مانند آیین نامه شماره ۳۷ مصوب شورای عالی بیمه در سال ۱۳۷۷، آیین نامه شماره ۱/۳۷ مصوب شورای عالی بیمه در سال ۱۳۸۷و آئین نامه شماره ۸۲ مصوب ۱۳۹۲ شورای عالی بیمه نشان می دهد بیمه نامه مسوولیت حرف پزشکی اکنون به صورت یک سویه تنها منافع صرف بیمه گر را مدنظر دارد و گویا فلسفه این بیمه بیشتر از اینکه »حمایت « باشد »تجارت« و تحصیل »سود« است . نتایج تحقیق نشان می دهد که چنین رویکردی ناشی از غلبه استثناء بر اصل در آیین -نامه شرایط عمومی بیمه نامه مسئولیت مدنی حرفه ای پزشکان بوده که خود موجب عدم قطعیت و عدم فراگیری نظام پوشش بیمه مسئولیت حرفه ای پزشکان می گردد. به عبارت دیگر بااینکه اصل بر قابلیت بیمه کردن کلیه موارد مسئولیت مدنی است اما شرایط عمومی بیمه نامه مسئولیت مدنی حرفه ای پزشکان و پیراپزشکان با درج استثناهای متعدد و هم چنین محدودیت های زمانی و مکانی و گزینش واژههای مبهم ، سیال، لغزنده و با قابلیت های تفاسیر متعدد تمامی مواردی که به نحوی منجر به مسوولیت پزشک براساس نظریه تقصیر می شود را از تحت پوشش بیمه ، خارج نموده است و عملا مسوولیت بدون تقصیر را بیمه می کند.