اسقاط آثار اعمال حقوقی در قالب شرط نتیجه منفی در فقه امامیه و حقوق ایران

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 578

فایل این مقاله در 17 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JORR-19-2_003

تاریخ نمایه سازی: 17 تیر 1402

چکیده مقاله:

اسقاط آثار شرعی و حقوقی در قالب شرط ضمن عقد را شرط نتیجه منفی گویند. در آثار فقیهان متقدم به صراحت سخنی در مورد این شرط به میان نیامده و اکثر فقیهان متاخر نیز آن را به دلیل مخالفت با حکم شارع، مگر در موارد خاص، باطل دانسته اند. این در حالی است که بیشتر حقوقدانان قائل به نفوذ و صحت این شرط هستند. به نظر می رسد، از آنجا که آثار اعمال حقوقی از مخترعات عقلاست و شارع فقط به آن ها اعتبار بخشیده است، مرجع تشخیص در قابلیت اسقاط این آثار حکم عقلاست و آنان این آثار را از طرف صاحب آن قابل اسقاط می دانند. افزون بر این، بین اعتبار شرط فعل منفی حقوقی و شرط نتیجه منفی ملازمه برقرار است و چون فقیهان اولی را صحیح می دانند باید دومی را نیز نافذ بدانند؛ البته منوط به آنکه اولا اسقاط آن اثر موجب از بین رفتن غرض نسبت به تعهد اصلی نشود و ثانیا مخالف با نظم عمومی و اخلاق حسنه نباشد. از آنجا که قانون مدنی متاثر از مشهورات فقه امامیه نوشته شده است، نمی توان صحت شرط نتیجه منفی را از مواد ۹۵۹، ۴۵۴، ۴۷۴، ۶۷۹، و ۱۲۰ آن استنباط کرد.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

عبدالرضا علیزاده

گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق دانشکدگان فارابی، دانشگاه تهران، قم، ایران

سید محمد تقی حسینی وردنجانی

گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آخوند خراسانی، محمدکاظم (۱۴۰۶ ق). حاشیه المکاسب. محقق/ سید مهدی شمس ...
  • (۱۴۰۹ ق). کفایه الاصول. قم: موسسه آل البیت علیهم السلام ...
  • اردبیلی، احمد بن محمد (۱۴۰۳ ق). مجمع الفائده و البرهان ...
  • انصاری، مرتضی (۱۴۱۵ ق). کتاب المکاسب. محقق/ گروه پژوهش در ...
  • اصفهانی، محمدحسین کمپانی (۱۴۰۹ ق). الاجاره. محقق/ گروه پژوهش دفتر ...
  • (۱۴۱۸ ق). حاشیه کتاب المکاسب. محقق/ عباس محمد آل سباع ...
  • امامی، سید حسن (۱۳۷۱ ش). حقوق مدنی. تهران: کتابفروشی اسلامیه ...
  • ایروانی، علی بن عبدالحسین نجفی (۱۴۰۶ ق). حاشیه المکاسب. تهران: ...
  • تبریزی، جواد (۱۳۹۳ ش). تنقیح مبانی العروه (الاجاره). قم: دار ...
  • حسینی روحانی، سید محمدصادق (۱۴۱۲ ق). فقه الصادق علیه السلام. ...
  • (۱۴۲۹ ق). منهاج الفقاهه. چ ۵. قم: انوار الهدی ...
  • حسینی مراغی، سید میر عبدالفتاح (۱۴۱۷ق). العناوین الفقهیه. قم: دفتر ...
  • حلبی ابن زهره، حمزه بن علی حسینی (۱۴۱۷ ق). غنیه ...
  • حلی، حسن بن یوسف (علامه) (۱۴۲۰ ق). تحریر الاحکام الشرعیه ...
  • حلی، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی (علامه) (۱۴۱۳ ق). ...
  • حلی، نجم الدین (محقق) (۱۴۰۸ ق). شرائع الاسلام فی مسائل ...
  • سبحانی تبریزی، جعفر (۱۴۲۳ ق). دراسات موجزه فی الخیارات و ...
  • سبزواری، سید عبدالاعلی (۱۴۱۳ ق). مهذب الاحکام. چ ۴. قم: ...
  • سبزواری، محمدباقر (محقق) (۱۴۲۳ ق). کفایه الاحکام. قم: دفتر انتشارات ...
  • سکوتی نسیمی، رضا (۱۳۹۵ ش). بررسی فقهی و حقوقی ضمانت ...
  • شهبازی، محمدحسین (۱۳۸۴ ش). نقدی بر ماده ۶۷۹ قانون مدنی. ...
  • شهیدی، مهدی (۱۳۹۳ ش). حقوق مدنی شروط ضمن عقد. چ ...
  • شیرازی، میرزا محمدتقی (۱۴۱۲ ق). حاشیه المکاسب. محقق/ علی یزدی ...
  • صدر، محمدباقر (۱۴۱۷ ق). بحوث فی علم الاصول. مقرر/ شیخ ...
  • صفایی، سید حسین و قاسم زاده، سید مرتضی (۱۳۹۵ ش). ...
  • طباطبایی حکیم، سید محسن (۱۴۱۶ ق). مستمسک العروه الوثقی. قم: ...
  • طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم (۱۴۰۹ ق). العروه الوثقی. بیروت: موسسه ...
  • (۱۴۱۴ ق). تکمله العروه الوثقی. محقق/ سید محمدحسین طباطبایی. قم: ...
  • (۱۴۲۱ ق). حاشیه المکاسب. قم: موسسه اسماعیلیان ...
  • طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن (۱۳۸۷ ق). المبسوط فی فقه ...
  • (۱۴۰۷ ق). تهذیب الاحکام. تهران: دار الکتب الاسلامیه ...
  • عاملی، محمد بن مکی (۱۴۱۷ ق). الدروس الشرعیه فی فقه ...
  • عاملی، زین الدین بن علی (شهید ثانی) (۱۴۱۳ ق). مسالک ...
  • عاملی کرکی، علی بن حسین (محقق ثانی) (۱۴۱۴ ق). جامع ...
  • کاتوزیان، ناصر (۱۳۸۸ ش). اموال و مالکیت. چ ۲۸. تهران: ...
  • (۱۳۹۰ ش). درس هایی از عقود معین. چ ۱۶. تهران: ...
  • (۱۳۹۲ ش). اعمال حقوقی قرارداد ایقاع. چ ۹. تهران: گنج ...
  • (۱۳۹۷ ش). قانون مدنی در نظم کنونی. چ ۵۸. تهران: ...
  • (۱۳۹۸ ش). عقود معین. چ ۲. تهران: گنج دانش. ...
  • (۱۳۹۸ ش). قواعد عمومی قراردادها. چ ۳. تهران:گنج دانش ...
  • کاشانی، حاج آقا رضا مدنی (۱۴۰۹ ق). تعلیقه شریفه علی ...
  • محقق داماد، سید مصطفی (۱۴۰۶ ق). قواعد فقه. چ ۱۲. ...
  • (۱۳۹۳ ش). نظریه عمومی شروط و التزامات در حقوق اسلامی. ...
  • موسوی خمینی، سید روح الله (۱۴۲۱ ق). کتاب البیع. تهران: ...
  • موسوی خویی، سید ابوالقاسم (بی تا). مصباح الفقاهه. مقرر/ محمدعلی ...
  • نجفی، محمدحسن (۱۴۰۴ ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام. ...
  • Akhund Khorasani, M.K. (۱۹۸۶). Hashiya Al-Makasab. Seyyed Mehdi Shamsuddin. Tehran: ...
  • Shahidi, M. (۲۰۱۴). Civil Laws - Conditions included in the ...
  • (۱۹۸۷). Tahzeeb al-Ahkam. Tehran: Dar al-Kutub al-Islami. (in Arabic) ...
  • نمایش کامل مراجع