بررسی رابطه طرح واره های اولیه با رضایت زناشویی و روحیه بخشندگی در زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره سازمان بهزیستی شهر زنجان

زمینه و هدف: رضایت زناشویی، از جمله عواملی است نقش مهمی در بالا بردن سلامت روانی ایفا می کند. رضایت زناشویی برای ادامه زندگی مشترک بسیار حیاتی است، که با برآورده شدن نیازها سلامت روان و عاطفی و جسمی تامین می شود. بخشودگی نیز یک ویژگی شخصیتی است که در چند دهه اخیر در کشورهای غربی، به صورت تجربی مورد پژوهش قرار گرفته است. در ایران نیز، در چند سال گذشته این ویژگی وارد حوزه پژوهش های روانشناختی شده است. لذا بررسی عوامل موثر بر رضایت زناشویی و روحیه بخشندگی در زوجین دارای اهمیت بسیاری است که از جمله این عوامل می توان به طرح واره های اولیه اشاره نمود. از این رو این مطالعه باهدف تعیین رابطه طرح واره های اولیه با رضایت زناشویی و روحیه بخشندگی در زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره سازمان بهزیستی شهر زنجان انجام گرفت.روش پژوهش: این مطالعه یک توصیفی از نوع عمبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره و روانشناسی سازمان بهزیستی زنجان بودند که حدود ۱۸۰ نفر بودند که تعداد ۱۲۰ نفر (۶۰ مرد و ۶۰ زن) از آن ها با توجه به معیارهای ورود نمونه ها به صورت هدفمند وارد مطالعه شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه های رضایت زناشویی انریچ (EMSQ)، طرحواره های ناسازگار اولیه یانگ (YSQ-SF) و مقیاس سنجش بخشودگی بین فردی (IFI-۲۵) جمع آوری گردید. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون های همبستگی پیرسون و رگرسیون انجام شد.یافته ها: تنها در یک مورد ارتباط بین حوزه بریدگی و طرد با رضایت زناشویی معنادار بود، بطوریکه ضریب همبستگی حوزه بریدگی و طرد ۰/۳۰۶ با سطح معناداری ۰/۰۱۴ بود. حوزه بریدگی طرد توانست به میزان ۳۰ درصد رضایت زناشویی را در زوجین تبیین نماید. همچنین طرحواره های ناسازگار اولیه (نمره کل) با مولفه های ارتباط مجدد و کنترل انتقام جویی و درک و فهم واقع بینانه ارتباط معنادار داشت. همینطور حوزه محدودیت های مختل طرحواره با روحیه بخشندگی کل، ارتباط و مجدد/کنترل انتقام جویی و کنترل رنجش رابطه معنادار داشت. طرحواره های ناسازگار اولیه توان تبیین واریانس کل کنترل رنجش را به میزان ۲۹ درصد داشت. در نهایت حوزه محدودیت های مختل توان تبیین روحیه بخشندگی کل، ارتباط مجدد و کنترل انتقام جویی و کنترل رنجش را به ترتیب به میزان ۲۱/۹، ۱۸/۱ و ۲۱/۱ درصد داشت.نتیجه گیری: طرحواره های ناسازگار اولیه توانست دو متغیر رضایت زناشویی و روحیه بخشندگی را در زوجین تبیین نماید. مولفه های شناختی طرح واره دیرتر از هیجان ها و احساس های بدنی شکل می گیرند و بسیاری از طرح واره ها در مراحل پیش کلامی به وجود می آیند. به خاطر همین بعد هیجانی طرح واره ها و مکان ضبط شدن آن ها است که افراد بسیاری از مشکلشان شناخت کافی دارند اما در مواقع لزوم نمی توانند رفتار مناسبی داشته باشند و این یکی از نقص های درمان های شناختی است، از طرفی افراد با طرحواره های بالای حوزه بریدگی و طرد نمی توانند دلبستگی های ایمن و رضایت بخشی با دیگران برقرار کنند.