پزشکی خانواده شهری و نظام ارجاع دستاورد ادغام آموزش علوم پزشکی در نظام ارائه خدمات سلامت

مقدمه و هدف : رویکرد رشته تخصصی پزشک خانواده، تربیت پزشکانی سلامت نگر، جامعنگر، جامعهنگر و پاسخگو می باشد. پزشکان این رشته به انسان از ابعاد جسمی، روانی، معنوی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی مینگرند و خدمات خود را برای تمام سنین و در حیطه های غربالگری، پیشگیری، درمانی، مراقبتی جهت ارتقاء سلامت خانواده و جامعه ارائه میکنند. اجرای برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع از روستاها و شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر جمعیت، مهمترین اصلاح یک دهه اخیر در نظام ارایه خدمات سلامت کشور است. دستیاران رشته پزشکی خانواده، در بخش های چرخشی، تابع بخش مربوطه و اهداف آموزشی گروه می باشند.روش کار: مطالعه از نوع مروری بوده که از طریق جستجو در پایگاه-های اطلاعاتی؛ Google Scholar، PubMed ، Elsevier و ProQuest Scopus، در محدوده سال های ۲۰۲۲ – ۲۰۱۹ صورت گرفته است. جستجوی مقالات بر اساس کلید واژه های، پزشک خانواده شهری ، نظام ارجاع، ادغام آموزش علوم پزشکی، خدمات سلامت، و معادل انگلیسی urban family doctor, referral system, integration of medical science education, health services ,انجام گردید. با استفاده از روش های مرور اطلاعات موجود در متون و مستندات، مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته با کلیدی و بحث گروهی متمرکز انجام پذیرفت. جلسات مصاحبه و بحث گروهی با طیف های متفاوتی از سیاست گذاران مرتبط با برنامه پزشک خانواده تا ارائه دهندگان خدمات صورت گرفت.یافته ها: یافته های حاصل از مرور متون و مصاحبه ها حاکی از این امر است که برنامه پزشک خانواده شهری با چالش های متعددی در اهداف و حوزه های تولیت، نحوه ارائه خدمات و تامین منابع مالی، انسانی و اطلاعاتی روبرو بوده است. هر چند که اجرای طرح با دستاوردهایی در زمینه افزایش دسترسی به خدمات، بهبود هماهنگی سازمان های بیمه گر پایه و دانشگاه ها، و ساماندهی پرونده های سلامت همراه بوده است.نتایج : مهمترین دستاوردهای ادغام آموزش علوم پزشکی در نظام ارائه خدمات سلامت بویژه در بخش آموزشی دستیاران پزشک خانواده عبارتند از : بهره گیری از مراکز بهداشتی و درمانی به عنوان محیط آموزشی، به کارگیری دانش آموختگان در مراکز ارائه خدمات بهداشتی و درمانی، برآورد مناسب از تعداد نیروی انسانی مورد نیاز به عنوان حرفه مند بهداشت و درمان، پایبندی نهاد آموزشی به افزایش کیفیت آموزش با آموزش مبتنی بر پیامد/صلاحیت، استفاده هدفمند از خدمات حرفه ای فراگیران، پیاده سازی درست شواهد متقن علمی در عرصه، جلوگیری از هرز منابع محدود حوزه سلامت ضمن اجرای راهنماهای اقدام بالینی،رصد بهینه خطاهای پزشکی،توسعه علمی پژوهش های مبتنی بر نیازهای جامعه، کنترل بهینه نیاز القایی، تشخیصی و درمانی و اجرای مناسب پیشگیری سطح چهارم.