زمان سنجی خدمات پزشکان خانواده شهری در استان مازندران

زمینه و هدف: طرح پزشک خانواده با هدف تامین عدالت بهداشتی و سلامتی جامعه از سال ۱۳۹۱ در استان مازندران به اجرا درآمده است. در این راستا، خدمات متنوعی به گروه های مختلف از جمعیت تحت پوشش ارائه می گردد. زمان یکی از تعیین کنندههای اصلی در تامین خدمات مورد نیاز برای جمعیت تحت پوشش است. با توجه به ضرورت ایجاد استاندارد زمانی و تعیین حجمکاری فعالیت های پزشکان, جهت بهره وری و استفاده بهینه از تمام امکانات و منابع موجود و کنترل صحیح و معقول فعالیت ها,پژوهش حاضر با هدف تعیین زمان سنجی خدمات پزشکان خانواده شهری اجرا شد.روش مطالعه: این مطالعه به روش مقطعی با شرکت ۱۵ پزشک خانواده شهری از ۶ شهرستان شامل ۶ پایگاه دولتی و ۹ پایگاهخصوصی، طی آذر تا دیماه سال ۱۴۰۱ انجام شد. داده ها توسط پرسشگران با استفاده از چک لیست و کرنومتر جمع آوری گردید.چک لیست مورد استفاده حاوی: ۱- خدمات قابل ارائه به گروه های سالمندان، میانسالان، جوانان، نوجوانان، کودکان زیر ۵ سال،مانا، مادران و ویزیت بیمار غیر هدف، ۲- زمان مورد نیاز جهت هر کدام از اجزای خدمات بود. جهت توصیف و بررسی داده ها ازشاخص های مرکزی و پراکندگی تحت نرم افزار (SPSS(V۲۴ استفاده شد.یافته ها: تعداد افراد شرکت کننده از ۱۵ پزشک خانواده شهری مستقر در ۶ شهرستان در این مطالعه، ۸۷ نفر از گروه سنی زیر ۵سال، ۲۷ نفر از خدمات مانا، ۳۰ نفر از هر کدام از گروه های مادران، نوجوانان، جوانان، میانسالان، سالمندان و ۲۷ نفر از ویزیت بیمارغیر هدف را بودند. میانه و میانگین زمان مورد نیاز جهت ارائه خدمت روزانه به تمامی گروه های سنی برای هر پزشک خانواده بهترتیب ۲ ساعت و ۴۹ دقیقه و ۳ ساعت و ۱۹ دقیقه بدست آمد. میانه و میانگین ارائه خدمت به سالمندان ۲۱ و ۳۲ دقیقه، میانسالان۱۸ و ۳۰ دقیقه، جوانان ۶ و ۸ دقیقه، نوجوانان ۱۷ و ۱۹ دقیقه، مادران ۵ و ۵ دقیقه، مانا ۳ و ۴ دقیقه، کودکان زیر ۵ سال ۱۶ و۱۵ دقیقه و ویزیت بیمار غیر هدف ۸۴ و ۸۷ دقیقه بدست آمد.نتیجه گیری: با توجه به نتایج بدست آمده در صورتی که تمامی گروه های هدف از خدمات پزشک خانواده بهره مند گردند وحدانتظار مراقبت های آنان برآورده گردد، باید بطور میانگین ۳ ساعت و ۱۹ دقیقه در روز، صرف نمایند. به نظر می رسد، ایجاد یکالگوی زمانی مناسب جهت ارائه خدمت که مبتنی بر ترکیب جمعیتی تحت پوشش پزشکان خانواده باشد بتواند به مدیران حوزهسلامت در برنامه ریزی و تخصیص منابع کمک کند.