ارآمدی مراقبت های پزشکی خانواده بر وقوع رخداد سکته قلبی و عروقی

زمینه و هدف: بیماری های قلبی- عروقی بیشترین بار بیماری را در دنیا به خود اختصاص می دهند. کشور ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست، بطوریکه سکته های قلبی و مغزی شایعترین علل مرگ و میر در ایران هستند. یکی از راهکارهای هزینه اثربخش، مراقبت افراد و بررسی وضعیت خطر بیماری های قلبی عروقی و پیش بینی رخداد آن طی سال های آینده است که در صورت نیاز مراقبت بر اساس خطر پیش بینی شده صورت پذیرد. لذا هدف از این مطالعه بررسی تاثیر مراقبت خطر سنجی بر رخداد سکته قلبی است.روش مطالعه: در این مطالعه مورد- شاهدی، مورد ها از بیمارانی که از فروردین ماه تا مهرماه سال ۱۴۰۱ با تشخیص سکته قلبی به بیمارستان فاطمه زهرا (س) شهرستان ساری مراجعه نمودند، انتخاب شدند. پس از آن بر اساس کد ملی افراد مشخصات مربوط به پزشک خانواده تحت پوشش و مراقبت های خطرسنجی از سامانه پارسا استخراج گردید. شاهد ها از افرادی انتخاب شدند که غیر بیمار بوده و از لحاظ سن، جنس و پزشک خانواده تحت پوشش همسان بودند. پس از همسان سازی فردی (Individual matching)، نتایج به دو حالت خام و تطبیق داده شده بر اساس متغیرهای تحصیلات، سطح خطر بیماری های قلبی و عروقی، شاخص توده بدنی، کلسترول، سابقه بیماری های کلیوی و وضعیت مراقبت دیابت آنالیز شد. جهت آنالیز از روش conditional logistic regression استفاده شد.یافته ها: در این مطالعه تعداد ۱۳۶ مورد (بیمار) و ۵۴۴ شاهد (غیر بیمار) وارد شدند. میانگین سنی موردها و شاهد ها به ترتیب ۱۲±۶۱ و ۱۲±۶۲ و در هر دو گروه ۲۷% زن و ۷۳% مرد هستند. ۳۰۷ نفر از ۳۸۰ نفر (۸۰%) از افراد شرکت کننده مراقبت خطر سنجی را بطور کامل دریافت نمودند. ۴۵.۸% از افراد شرکت کننده برای آنها خطر سنجی بصورت کامل انجام شد. خدمت خطر سنجی در مورد ها ۳.۵% از شاهد ها بیشتر بود و نسبت شانس خام و تطبیق داده شده آن با فاصله اطمینان ۹۵% به ترتیب(۱.۸۸، ۰.۷۹) ۱.۲۲ و (۱.۷۶، ۰.۷۲) ۱.۱۲ برآورد گردید که از لحاظ آماری معنی دار نبود. همچنین در خصوص دفعات خطر سنجی، مراقبت دیابت و فشارخون، مصرف سیگار، اندازه خطر، شاخص توده بدنی و کلسترول اندازه اثر معنی داری در گروه مورد نسبت به گروه شاهد مشاهده نشد.نتیجه گیری: با توجه به نتایج بدست آمده، بین مراقبت های مربوط به خطر سنجی بیماری های قلبی و عروقی و ابتلا به حادثه قلبی و عروقی ارتباط آماری معنی داری مشاهده نگردید. از موارد قابل توجه دیگر می توان به عدم انجام خطر سنجی بصورت کامل در جمعیت مورد مطالعه اشاره نمود. به نظر می رسد می بایست در افزایش کمیت و کیفیت مراقبت های مرتبط با خطر سنجی، برنامه مداخله ای مناسبی را طراحی و اجرا نمود. از محدودیت های اصلی این مطالعه در دسترس نبودن وضعیت کیفیت مراقبت مراجعین، مراجعه به پزشکان غیر از پزشک خانواده خود، شناسایی نا بهنگام و سابقه مصرف دارو می باشد.