عوامل بروز مسایل اخلاقی برنامه پزشکی خانواده ایران از دیدگاه پزشکان خانواده شاغل در طرح

زمینه و هدف: ارایه دهنده خدمات(پزشکان خانواده)، دریافت کننده خدمات (مردم) و متولی برنامه و منابع(وزارت بهداشت) ذینفعان برنامه پزشکی خانواده هستند. از آنجایی که توفیق برنامه ارتباط تنگاتنگی با فراهم آوردن رضایت و رسیدگی به نیازهای دینفعانش دارد. و با توجه به اهمیت زیاد مسایل اخلاقی در جامعه ایران، بر آن شدیم تا نظر پزشکان خانواده ارایه دهنده خدمات در این برنامه را در مورد عواملی که موجب بروز مشکلات اخلاقی در برنامه پزشکی خانواده می شوند، جویا شویم.روش بررسی: این مطالعه کیفی، با روش تحلیل محتوای قراردادی و به صورت انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته انفرادی با ۱۵ پزشک خانواده شاغل در طرح انجام شد. نمونه گیری افراد، مبتنی بر هدف بود. پزشکان، به بیان تجربیات خود از عوامل ایجاد کننده مشکلات اخلاقی در برنامه پزشکی خانواده ایران پرداختند. مصاحبه ها ضبط شده و پیاده گردید. و سپس بر اساس تحلیل محتوای قراردادی مورد تجزیه و تحلیل و طبقه بندی قرار گرفت.یافته ها: تجزیه و تحلیل صحبتهای مصاحبه شوندگان در مورد عوامل بروز مسایل اخلاقی در برنامه پزشکی خانواده ایران، منجر به استخراج ۴ طبقه و ۱۰ زیر طبقه از ۲۴ رمز اولیه شد. چهار طبقه اصلی شامل محدودیت ها، فشار کار بالا و فراتر از توان تیم پزشک خانواده، مغایرت برنامه پزشکی خانواده با فرهنگ غالب سلامت جامعه و جامعیت حیطه عمل پزشکی خانواده بودند. محدودیتها به دو زیرطبقه محدودیت های مردم و تیم پزشکی خانواده تقسیم می شد. فشار کار بالا و فراتر از توان تیم پزشک خانواده به علت چها زیر طبقه عدم تناسب زمان و مسئولیت، تعدد مراجعان، لزوم پیگیری و ادامه مراقبت بیماران و مدیریت و نظارت بر همکاران بود. مغایرت برنامه پزشک خانواده با فرهنگ غالب سلامت جامعه به علت دو زیر طبقه تقاضاهای القایی و تفاوت دیدگاه پزشک خانواده و جامعه به سلامت بود. و جامعیت حیطه عمل پزشکی خانواده ناشی از سه زیر طبقه بررسی همه ارگانهای بدن، گروه هدف گسترده و دید کل نگر به سلامت بود.نتیجه گیری: بررسی و تحلیل این ویژگیها نشان داد که مشکلات موجود در برابر اجرای برنامه پزشکی خانواده ایران فراوان و پیچیده اند. به طوری که حتی در صورت وجود یک برنامه خوب؛ اطلاع رسانی مناسب، هماهنگ و پیش دستانه؛ فراهم کردن کامل زیر ساختها و اجرای دقیق که برای رسیدن به نتایج و اهداف مطلوب لازم است، باز هم برنامه پزشکی خانواده به علت برخی ویژگیهای ذاتی و فرهنگی، با مشکلات و مسایل اخلاقی روبرو خواهد شد. پس چه بهتر که با رفع موانع عرضی، توان و قوت مجریان، صرف مدیریت بهتر مسایل ذاتی گردد.