توانمندسازی و آموزش خانواده ها برای خودمراقبتی طرح نوین پزشک خانواده و تیم سلامت

مقدمه و هدف : برنامه های توانمندسازی خانواده ها برای خودمراقبتی، یکی از مولفه های بسیار مهم پزشکان خانواده (مدیران تیم سلامت) هستند که می توانند آثار دوگانه ای (مثبت یا منفی) بر ترویج خودمراقبتی داشته باشند. حضور پزشکان خانوادهای «با نگرش مثبت» به خودمراقبتی، می تواند یکی از مسایل راه گشای این مسیر باشد. بدیهی است که پزشکان خانواده خود باید اول مهارت های لازم برای ارایه خدمات خودمراقبتی را کسب کرده و به این باور رسیده باشند که خودمراقبتی میتواند باعث ارتقای سلامت خانواده های تحت پوشش، کاهش بار مراجعه های غیرضروری، بهبود ارایه خدمات تخصصی پزشکی و در نهایت کاهش هزینه های بهداشتی گردد.روش کار: مطالعه از نوع مروری بوده که از طریق جستجو در پایگاه های اطلاعاتی؛ Google Scholar، PubMed ، Elsevier و ProQuest Scopus، در محدوده سال های ۲۰۲۲ – ۲۰۱۹ صورت گرفته است. جستجوی مقالات بر اساس کلید واژه های، توانمندسازی ، آموزش خانواده خودمراقبتی، پزشک خانواده، تیم سلامت و معادل انگلیسی Empowerment, self-care family education Family doctor, health team انجام گردید. یافته ها: دو نقش اصلی پزشکان خانواده در اجرای مدل ملی خود مراقبتی عبارتند از: تقویت توان خودمراقبتی خانواده های تحت پوشش . تقویت توان سایر اعضای تیم ارتقای سلامت برای ارایه خدمات خودمراقبتی به خانواده های تحت پوشش. حیطه های خودمراقبتی شامل ارتقای سلامت، اصلاح شیوه زندگی، پیشگیری از بیماری، پایش سلامت، حفظ سلامت، درمان بیماری و توانبخشی است. عوامل موثر بر خودمراقبتی شامل دانش، مهارت های زندگی، فرد است. ارزش ها، انگیزه ها، مکان کنترل و خود کارآمدی. نتایج : خودمراقبتی به وضوح موجب افزایش کارآیی و مهارت های فردی مردم می شود و نباید به عنوان بخشی از مداخلات بهداشتی که هیچ کس تمایلی به انجام آن ندارد یا دولت نمی تواند متخصصین کافی برای تحقق آن تربیت کند، مطرح شود. خودمراقبتی، راهی است که به وسیله آن افراد تلاش می کنند که از بیماری و معلولیت پیشگیری کنند و یکی از مفاهیم اصلی برای تاکید بر «رفتار سالم مثبت» است. محور خود توانمندسازی، مجموعه ای از ویژگی های روانشناختی است که شاید مهمترین آنها اعتماد فرد درباره کنترل باشد. خودمراقبتی یعنی تعهد و مسوولیت فردی درکسب دانش، نگرش و مهارتهای لازم برای حفظ و ارتقای سلامت، تاکید زیادی دارد.