شناسایی عوامل تاثیر گذار در نظام ارجاع و سلامت الکترونیک در برنامه پزشک خانواده

سابقه و هدف: سازمان جهانی بهداشت، استقرار پزشک خانواده و نظام ارجاع را جهت پاسخگویی به نیازهای مردم و تحقق اهداف اصلاحات در نظام سلامت مورد تاکید قرار داده است. با توجه به اهمیت و تاکیدات مکرر بر استقرار نظام ارجاع و سلامت الکترونیک، هدف از این مطالعه شناسایی عوامل تاثیر گذار در ارتقا نظام ارجاع و سلامت الکترونیک در برنامه پزشک خانواده برای ایران می باشد.روش جستجو: مطالعه حاضر یک مطالعه مروری بود که در سال ۲۰۲۲ انجام شد. در این مطالعه، با استفاده از کلمات کلیدی نظیر family physician, electronic referral system, Electronic health and electronic health record systems مطالعات مربوط به نظام ارجاع و سلامت الکترونیک در برنامه پزشک خانواده در فاصله بین سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۲ جستجو شدند. پایگاه های مورد بررسی عبارت بودند از Google Scholar ،Scopus ، PubMed، ScienceDirect، Web of science OvidMedline and . در ابتدا ۲۸۱ مطالعه بدست آمد و در نهایت ۳۵ مقاله مرتبط انتخاب شدند. به منظور تعیین واجد شرایط بودن مقالات، دو نفر به طور مستقل منابع شناسایی شده را بررسی کردند. یافته ها: براساس یافته های پژوهش، عوامل تاثیر گذار در نظام ارجاع و سلامت الکترونیک در برنامه پزشک خانواده عبارت بودند از عوامل فرهنگی و اجتماعی (۶ مطالعه)، عوامل مالی و اقتصادی (۸ مطالعه)، عوامل فنی و تکنولوژیکی (۷ مطالعه)، عوامل مدیریتی و فرایندی (۸ مطالعه) و عوامل حقوقی و قانونی (۶ مطالعه). همچنین، از آنجا که استقرار نظام ارجاع از مهم ترین برنامه های راهبردی برای نظام سلامت در کشورهای پیشرفته بوده است، موجب ارتقای کیفیت خدمات سلامت مبتنی بر دستورالعمل های مراقبتی و درمانی استاندارد، کنترل هزینه های درمانی با توجه به محدودیت منابع، پیشگیری از تقاضای القایی در بخش درمان، جلوگیری از مراجعه متعدد بیماران به مراکز درمانی مختلف و درمان های تکراری و مدیریت دسترسی مردم به منابع محدود درمانی شده است.نتیجه گیری: با توجه به مزایای متعدد نظام ارجاع و سلامت الکترونیک در برنامه پزشک خانواده، شناسایی عوامل تاثیرگذار در در استقرار موفقیت آمیز آن ضرورتی اجتناب ناپذیر است. همچنین، از آنجا که نظام ارجاع و سلامت الکترونیک در ایران با چالش های زیادی از جمله منابع ناکافی، عدم بومی سازی صحیح، غیر عملی بودن و انتظارات غیر واقعی، درمان محوری بودن برنامه و وجود ساختار سیاست گذاری بی ثبات و ناپایدار روبرو است، شناخت دقیق این عوامل الزامی می باشد.