فرایند اجرایی پروژه برنامه ملی تجارب و کارکردهای مطلوب نظام مراقبت های اولیه بهداشتی: یک گزارش تجربه اقدام پژوهی در حوزه سیستم پژوهش سلامت

سابقه و هدف: برنامه ملی تجارب و کارکردهای مطلوب نظام مراقبت های اولیه بهداشتی، فضای مجازی می باشد که با جمع آوری، ثبت و گزارش تجارب و کارکردهای مطلوب پرسنل و داوطلبان سلامت در حوزههای مختلف نظام مراقبتهای اولیه بهداشتی در سطح ملی میتواند موجبات درک عمیق و کاربردی از مفاهیم عملیاتی بهداشتی، رویکردها، ابزارها و روشهای علوم مختلف بهداشتی را در حوزه عمل در راستای توسعه دانش کاربردی، عدالت محور و در تعامل با جهان که از اهداف چشم انداز کشور است، فراهم نماید. با توجه به نقش اندک پرسنل غیر عضو هیات علمی در مقایسه به جمعیت قابل توجه آنها در تولیدات علمی وزارت، و نیز با عنایت به عدم مستند سازی علمی در نظام سلامت کشور در طول سی سال گذشته که تبعات جبران ناپذیری در انتقال تجربیات ارزشمند سطوح مختلف وزارت و دانشگاه های علوم پزشکی تابعه داشته است.روش جستجو: روش جستجو در این مطالعه، مراجعه به اسناد اداری موجود در بایگانی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و دبیرخانه ملی برنامه ملی تجارب و کارکردهای مطلوب نظام مراقبت های اولیه بهداشتی در طی سال های ۱۳۸۹ لغایت ۱۳۹۵ بوده است. با توجه به اینکه طبق اسناد زسمی موجود، اینجانب دکتر حسن خانی ایوریق بعنوان صاحب ایده و طراح کلیه سامانه های متعلق به این برنامه در سطح وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی بوده ام، تجارب شخصی خود را جهت استفاده علاقه مندان به مدیریت دانش به اشتراک گذاشته ام.یافته ها: طراحی و ایجاد این سامانه برای اولین بار در سطح ملی میتواند در توانمندسازی سیاستگذاران، مدیران و پرسنل و داوطلبان نظام سلامت نقش بسزایی داشته باشد. همچنین بنظر می رسد برنامه ملی تجارب و کارکردهای مطلوب نظام مراقبت های اولیه بهداشتی بتواند با اجزای مختلف راه اندازی شده خود نقش ارزنده در مستندسازی عملکرد نظام سلامت کشور و به تبع تولید مقالات علمی از تجربیات ارزشمند پرسنل این وزارت با به ثبت رساندن، ارزیابی کردن و انتشار سالانه هزاران تجربه و کارکرد مطلوب یا خوب در حوزه نظام مراقبت های اولیه بهداشتی ایران در سامانه پورتال ملی تجارب و کارکردهای مطلوب نظام مراقبت های اولیه بهداشتی و نیز صدها مقاله فارسی یا انگلیسی در حوزه مزبور در مجلات بین المللی تجارب و کارکردهای مطلوب نظام مراقبت های اولیه بهداشتی به زبان های فارسی یا انگلیسی در یک برنامه پنج ساله با رویکرد به کشورهای منطقه مدیترانه شرقی و بر پایه سند چشم انداز ۱۴۰۴ داشته باشد.نتیجه گیری: این برنامه در صورت اجرای کامل میتواند موجبات درک عمیق و کاربردی از مفاهیم عملیاتی بهداشتی، رویکردها، ابزارها و روشهای علوم مختلف بهداشتی را در حوزه عمل در راستای توسعه دانش کاربردی، عدالت محور و در تعامل با جهان که از اهداف چشم انداز کشور است، فراهم نماید. لذا تصویر سازی از وضعیت سلامت افراد جامعه، طراحی و اجرای مداخلات مناسب در راستای ارتقای آن با توجه به شرایط و منابع در اختیار، در نهایت ارزیابی و ارزشیابی مداخلات از رسالت علوم مختلف بهداشتی است.