پاسخگویی اجتماعی در نظام ارائه خدمات سلامت

مقدمه و هدف : دانشگاه های علوم پزشکی، نظام های پویا و در حال تغییر می باشند که از طریق عدالت محوری، بومی گزینی، مسئولیت پذیری و نوآوری، کار تیمی و هم افزایی؛ پاسخگوی نظام سلامت هستند‎.‎ در علوم پزشکی، بحث آموزش در کنار بالین قرار دارد و پاسخگویی اجتماعی، یکی از ویژگی های مهم آن است. حیطه های پاسخگویی اجتماعی در دانشگاه های علوم پزشکی شامل: پاسخگویی اجتماعی در آموزش، پاسخگویی اجتماعی در پژوهش، پاسخگویی اجتماعی در خدمات بهداشتی و پاسخگویی اجتماعی در خدمات بالینی می باشد. این سوال که اگر پاسخگویی اجتماعی در آموزش علوم پزشکی داشته باشیم چه اتفاقی می افتد؟ در این صورت نیروی انسانی پاسخگو و موثری خواهیم داشت که به درد می خورد و می داند که باید چه کار کند.روش کار: مطالعه از نوع مروری بوده که از طریق جستجو در پایگاه-های اطلاعاتی؛ Google Scholar، PubMed ، Elsevier و ProQuest Scopus، در محدوده سال های ۲۰۲۲ – ۲۰۱۹ صورت گرفته است. جستجوی مقالات بر اساس کلید واژه های، پزشک خانواده شهری ، نظام ارجاع، ادغام آموزش علوم پزشکی، خدمات سلامت، و معادل انگلیسی Urban family doctor, referral system, integration of medical science education, health services,n, انجام گردید. با استفاده از روش های مرور اطلاعات موجود در متون و مستندات، مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته با کلیدی و بحث گروهی متمرکز انجام پذیرفت. جلسات مصاحبه و بحث گروهی با طیف های متفاوتی از سیاست گذاران مرتبط با برنامه پزشک خانواده تا ارائه دهندگان خدمات صورت گرفت.یافته ها: یافته های حاصل از مرور متون و مصاحبه ها غبارتند از: تدوین کوریکولوم آموزشی برنامه پزشک خانواده شهری در راستای پاسخگویی به نیازهای واقعی جامعه؛ طراحی نظام پایش کوریکولوم آموزش برنامه پزشک خانواده شهری در راستای پاسخگویی به نیازهای واقعی جامعه به منظور حفظ پویائی آن؛ طراحی شاخص های ارزشیابی برنامه آموزش در راستای پاسخگویی به نیازهای واقعی جامعه؛ طراحی نظام شناسایی و ارزیابی نیازهای واقعی جامعه در حوزه سلامت در کشور؛ طراحی نظام انگیزشی مناسب برای سیاستگذاران، اساتید، دانشجویان، ارائه کنندگان خدمات به منظور تحقق هرچه بهتر پاسخگویی به نیازهای واقعی جامعه؛ . آموزش پاسخگو را می توان به عنوان آموزش پزشکی مناسبی تعریف کرد که در تمام حیطه های عملیاتی خود اولویت مشکلات بهداشتی کشورش را در نظر می گیرد و هدف آن تربیت پزشکانی است که می خواهند و می توانند به جامعه خود خدمت نمایند و به نحو موثری با مشکلات بهداشتی مواجه شوند.نتایج : سازمان بهداشت جهانی پاسخگویی اجتماعی را در حیطه فعالیت های مرتبط با سلامت عمومی جامعه بصورت هدایت کلیه فعالیت های آموزشی، پژوهشی و خدماتی به سمت برطرف نمودن نگرانی ها و اولویت-های سلامت در جامعه تحت پوشش تعریف می کند در جهت آموزش پزشکی پاسخگو، ضروری است ارائه مراقبت های پیشگیری، درمانی و توان بخشی از طریق مراکز بهداشتی درمانی کلینیک های تخصصی وابسته به دانشکده های پزشکی و بیمارستان های آموزشی به صورت عادلانه به لحاظ میزان دسترسی و هزینه، در اختیار جمعیت تحت پوشش قرار داده شود و برای انجام این منظور، باید تعریف دقیقی از جمعیت تحت پوشش داشته و امکانات لازم جهت دسترسی عادلانه و یکسان همه افراد جامعه را به خدمات و مراقبت های بهداشت فراهم آورده، همچنین راهکارهای مناسبی برای جذب و حفظ نیروهای نخبه علمی در این مراکز اتخاذ گردد.