مدل توانمندسازی مراجعان برای خودمراقبتی طرح نوین پزشک خانواده و تیم سلامت

مقدمه و هدف : در مدل توانمندسازی مراجعان برای خودمراقبتی، در مرحله اول، ارزیابی نیازهای خودمراقبتی مراجع (تشخیص رفتاری، تعیین موضوع خود مراقبتی، جمع آوری و تحلیل اطلاعات خودمراقبتی مراجع) انجام می شود. پزشکان خانواده باید رفتار و عقاید مراجعان در مورد شرایط خود، روش های خودمرافبتی، مراقبتهای بهداشتی درمانی و برنامه های ارتقای سلامت را مورد توجه قرار دهند. آیا مراجع برای اجرای برنامه خودمراقبتی مشکلی دارد؟ آیا او نسبت به تشخیص، درمان و مراحل پس از درمان مشکل سلامت یا بیماری یا اقدامات ارتقای سلامت خود احساس ترس میکند؟ آیا مراجع شرایط درمان مشکل سلامت یا بیماری یا تغییر رفتار خود را پذیرفته است و یا اینکه در مرحله عدم پذیرش قرار دارد؟ مراجعان چگونه شدت بیماری یا مشکل خود را درک می کنند؟ بیماری یا مشکل سلامت و شرایط مربوطه چه معنایی برای مراجعان دارد؟ پزشکان خانواده در مرحله تشخیص رفتاری باید اهمیت این عوامل روی توانایی مراجعان دریادگیری و اجرای رفتارهای خودمراقبتی را مورد توجه قرار دهند.روش کار: مطالعه از نوع مروری بوده که از طریق جستجو در پایگاه-های اطلاعاتی؛ Google Scholar، PubMed ، Elsevier و ProQuest Scopus، در محدوده سال های ۲۰۲۲ – ۲۰۱۹ صورت گرفته است. جستجوی مقالات بر اساس کلید واژه های، توانمندسازی ، آموزش خانواده خودمراقبتی، پزشک خانواده، تیم سلامت و معادل انگلیسی Empowerment, self-care, family doctor, health team انجام گردید. یافته ها: مراحل مدل توانمندسازی مراجعان برای خودمراقبتی: ارزیابی نیازهای خودمراقبتی مراجع، بررسی انگیزه یادگیری مراجع، طراحی برنامه توانمندسازی مراجع برای خودمراقبت، اجرای برنامه توانمندسازی مراجع برای خودمراقبتی، ارزیابی نتایج، اصلاح برنامه خودمراقبتی، اجزای اصلی مرحله نیازسنجی یک برنامه موثر توانمندسازی مراجعان برای خودمراقبتی عبارتند از: الف) تشخیص رفتاری ب) تعیین موضوع خودمراقبتی ج) جمع آوری و تحلیل اطلاعات خودمراقبتی مراجع.نتایج : هدف از برنامه توانمندسازی مراجعان برای خودمراقبتی این است که به آنها در کسب آگاهی، مهارت و رفتارهایی کمک کند که نتایج برنامه های بهداشتی درمانی و ارتقای سلامت را به بیشترین میزان خود خواهند رساند. بنابراین پزشکان خانواده و سایر اعضای تیم سلامت باید تشخیص دهند که چه نوع اطلاعات خودمراقبتی و تغییراتی برای هر مراجع مناسب است و چه عامل مشخصی ممکن است تغییر رفتار و یادگیری وی را تسریع بخشد. توانمندسازی مراجعان برای خودمراقبتی به عنوان یک فرآیند نه تنها شامل ارایه اطلاعات خودمراقبتی به آنها است بلکه دریافت اطلاعات خودمراقبتی از آنها را نیز در بر می گیرد.هنگامیکه برنامه توانمندسازی مراجعان برای خودمراقبتی حول محور نیازهای فردی مراجعان طراحی میشود، میزان همراهی آنها با توصیه های خودمراقبتی بسیار بیشتر خواهد شد. پزشکان خانواده قبل از ارایه اطلاعات خودمراقبتی، نباید جمع آوری اطلاعات خودمراقبتی مراجعان را فراموش کنند به ویژه اطلاعاتی که در تغییر رفتار آنها موثر هستند. ایجاد چنین شناختی، «تشخیص رفتاری» نامیده می شود.