مرور چالش ها و مزایای استفاده از گیاهان دارویی به عنوان فرآورده جانبی در منابع طبیعی ایران

اراضی مرتعی بخش قابل توجهی از مساحت کشور را دربر گرفته اند. اگرچه بخش عظیمی از تولیدات دامی کشور از طریق دامپروری صنعتی تولید می شود اما بخش قابل توجهی نیز از مراتع تعلیف شده و محصولات آنها مستقیم و یا غیرمستقیم مورد استفاده قرار می گیرد. علاوه بر محصولات دامی که فرآوردههای مستقیم مراتع هستند، مراتع دارای فرآوردههای جانبی متنوعی هستند که به فراخور شرایط محیطی قابل بهره برداری هستند. اکوتوریسم ، زنبورداری و گیاهان دارویی از مهمترین فرآوردههای جانبی مراتع هستند که امروزه مورد استقبال مرتعداران قرار گرفته اند. در این میان گیاهان دارویی مرتعی نقش مهمی در اقتصاد و فرهنگ جوامع روستایی و عشایر دارد و از دیرباز مورد توجه ایرانیان قرار داشته است . امروزه با افزایش آگاهی مردم نسبت به عوارض داروهای شیمیایی ، استفاده از داروهای گیاهی افزایش یافته است . اما بهرهبرداری از این منابع ارزشمند با چالش ها و مشکلاتی روبه رو است . در این پژوهش با مرور مطالعات انجام شده تلاش شد تا مهمترین مشکلات و چالش های موجود معرفی و بررسی شوند و راهکارهای مناسبی برای مدیریت و بهرهبرداری اصولی از گیاهان دارویی به عنوان فرآوردههای جانبی مراتع ارائه گردد. بهره برداری از گیاهان دارویی مانند تمامی فرآوردههای مرتع باید با رعایت قانون و ضوابط مشخص و رعایت اعتدال در زمان و مکان مشخص صورت گیرد تا ضمن توسعه پایدار مراتع و حفظ تنوع زیستی آنها معیشت مرتعداران و بهرهبرداران بهبود یابد