استفاده از مدل های غیرخطی در تعیین آستانه های دمایی مگس میوه زیتون Bactrocera oleae (Rossi) در منطقه طارم سفلی

مگس میوه زیتون Bactrocera oleae (Rossi) (Dip.: Tephritidae)، مهم ترین و اصلی ترین آفتی است که به درختان زیتون (Olea europaea) حمله می کند و خسارت های اقتصادی هنگفتی به بار می آورد. در این مطالعه تاثیر دما بر سرعت رشد مگس زیتون درهفت دمای ثابت، ۱۰، ۱۵، ۲۰، ۲۴، ۲۸، ۳۲و ۳۵ درجه سلسیوس، رطوبت نسبی ۶۰ تا ۷۰ درصد، و دوره نوری(L:D)  ۸:۱۶ ساعت بررسی شد. ۲۶ مدل غیرخطی برای تعیین روند رشدونمو مگس میوه زیتون در دماهای مختلف بررسی و برای تخمین آستانه های دمایی رشدونمو ارزیابی شد. در بین مدل های غیرخطی ارزیابی شده، لاکتین-۲ و بریر-۲ برای تمام مراحل نابالغ با در نظر گرفتن معیارهای آماری و معنی داری زیستی، بهترین مدل برازش در مشاهدات بودند. بر این اساس مقادیر آستانه پایین دمای (T۰) با استفاده از مدل بریر-۲ برای دوره تخم، دوره تخم+ لارو، دوره شفیره و دوره کل مراحل نابالغ به ترتیب ۰۰۱/۵- ۵، ۱۶/۹ -۵، ۷۶/۹ -۱۹/۷، ۶۸/۸ -۶۹/۷ درجه سلسیوس، آستانه بالای دمای (TU) برای مراحل رشد ذکر شده به ترتیب ۴۲/۴۳ -۳۲، ۲۳/۳۶ -۰۴/۳۲، ۴۲/۳۶ -۰۳/۳۲، ۴/۳۴ -۰۳/۳۴ درجه سلسیوس، مقادیر تخمین دمای بهینه (Topt) برای دوره تخم، دوره تخم +لارو، دوره شفیره و دوره کل مراحل نابالغ به ترتیب ۰۹/۳۰ -۹۹/۲۷، ۰۴/۲۸ -۴۳/۲۴، ۳۲/۳۰ -۸۲/۲۵، ۸۶/۲۶ -۹۴/۲۵ درجه سلسیوس و در نهایت مقادیر آستانه دمای کشنده (Tl) برای مراحل رشدی ذکر شده با استفاده از مدل لاکتین- ۲ به ترتیب ۸/۴۳ -۳۱/۳۴، ۵۳/۳۹ -۴۴/۳۷، ۴۵ -۶۷/۳۳، ۱۳/۴۰ -۹۳/۳۷ درجه سلسیوس برآورد شد. یافته های بررسی حاضر برای پیش بینی پویایی جمعیت مگس میوه زیتون مفید بوده و می تواند در تکوین استراتژی های مدیریت بهینه B. oleae موثر باشد.